مقدمه

در مقاله قبلی با پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین آشنا شدیم و پس از تعریف‌های اولیه، به برخی مزایای این روش پرداخت نوین پرداختیم.

از حذف واسطه‌های پرداخت و امنیت بسیار بالا تا شفافیت قابل‌قبول و سهولت پرداخت‌های برون‌مرزی.

یکی دیگر از شاخصه‌های این روش پرداخت، برخورداری از قابلیت اتوماسیون با قراردادهای هوشمند بود. حال در ادامه مقاله قبلی در این نوشتار قصد داریم در مورد نحوه عملکرد پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین صحبت کنیم و چالش‌ها و مزایای آن را بررسی نماییم.

کارکرد سیستم‌های پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین

سیستم پرداخت بلاک چین پیچیده نیست. برای یک ایده واضح، نحوه پرداخت برون مرزی از طریق یک سیستم پرداخت بلاک چین ستاره ای را با کمک یک مثال توضیح داده ایم.

فرض کنید در ایالات متحده آمریکا زندگی می کنید و 10000 دلار به دوستی که در آلمان زندگی می‌کند پرداخت می‌کنید. هر دو بانک شما به شبکه بلاک‌چین(Stellar ) مرتبط هستند و نحوه پرداخت به این صورت است:

1-      شما مبلغ 10000 دلار از بانک خود به بانک دوست خود ارسال می‌کنید.

2-      بانک دوست شما در کشور مقصد (آلمان) درخواست تراکنش 10000 دلاری را دریافت می‌کند.

3-      بانک او پس از تایید وی درخواست را پیش می‌برد.

4-      پس از اینکه بانک شما تایید تراکنش را دریافت کرد، 10000 دلار از حساب شما کسر خواهد شد.

5-  10000 دلار به حساب استخر (Pool) بانک شما منتقل شده و به  Stellar Lumensیا (XLM) تبدیل می‌شود.

6-      در این مرحله Stellar Lumens به شبکه Stellar منتقل می‌شود که با بهترین نرخ تبدیل به یورو می‌شود.

7-      سپس این پول به صورت یورو به حساب بانکی دوست شما در آلمان واریز می‌شود.

بانک ها به عنوان “لنگر” (Anchors) در شبکه Stellar عمل می‌کنند. ارگان‌ها یا سازمان‌هایی که طبق الزامات سپرده دارند و اعتبار صادر می‌کنند در این شبکه به عنوان “لنگر” شناخته می‌شوند. آنها پلی بین ارزها و شبکه Stellar  هستند، زیرا تمام تراکنش‌های پولی به استثناء XLM به صورت اعتبار صادر‌شده توسط لنگرها در شبکه stellar عمل می‌کنند.

اکنون که عملکرد سیستم‌های پرداخت بلاک چین را درک کردیم، اجازه دهید ببینیم چگونه می‌توان چالش‌های بلاک‌چین را در پرداخت‌ برطرف کرد.

چالش‌های پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین

چالش‌های بسیار کمی برای بلاک‌چین در پرداخت‌ها وجود دارد که می‌توان با انجام اقداماتی به آنها پرداخت. در اینجا، 4 روش را برای مقابله با چالش‌های بلاک‌چین در پرداخت‌ها بیان می‌کنیم:

استانداردهای فنی

وقتی نکات فنی در نظر گرفته می شود، چالش مهم پذیرش ناقص بلاک‎‌چین است. پذیرش تکه‌تکه بلاک‌چین مجموعه ای از چالش‌های خاص خود را دارد که می‌تواند عملکرد یکپارچه آن را مختل کند، مانند:

افزایش هزینه ها

شکست استانداردسازی

عدم قابلیت همکاری

قابلیت همکاری برای اطمینان از اینکه پرداخت‌های بلاک‌چین به طور یکپارچه در سیستم‌های موجود ادغام می‌شوند ضروری است. برای مواجهه با این چالش، تمرکز جدی بر اجزای زیر لازم است:

توسعه استانداردهای فنی مشترک برای قابلیت همکاری

افزایش کارایی مقیاس شبکه

پیاده‌سازی یک حالت استاندارد ارتباطی

انجام آزمایشات برای اطمینان از سرعت خوب، مقیاس‌پذیری و رعایت استانداردهای جغرافیایی

قوانین حکومتی

از آنجایی که سوابق تراکنش‌های پرداخت از طریق بلاک‌چین تغییر‌ناپذیر است، چالش‌هایی که در اینجا مطرح می شوند عبارتند از:

عدم برگشت‌پذیری تراکنش‌ها

عدم توانایی در لغو پرداخت

مسئولیت‌پذیری دفتر کل بلاک‌چین، که اطلاعات را ذخیره می‌کند.

اما با چند قدم می توان به این چالش‌ها پرداخت:

تعیین استانداردهای حاکمیتی برای رسیدگی به همه چالش‌ها

توسعه و ادغام راه‌حل‌هایی برای تسهیل لغو و برگشت پرداخت‌ها

آئین‌نامه‌ها

در حین اجرای راه‌حل‌های بلاک‌چین، باید توجه ویژه‌ای به انطباق مقرراتی مورد نیاز شود. از آنجایی که اطلاعات حساس در مورد پول و پرداخت‌های افراد در سیستم‌های پرداخت بلاک‌چین ذخیره می‌شود، مراقبت از تمام قوانین نظارتی برای جلوگیری از اتهامات از قبیل تخلف یا جریمه ضروری است. برای اطمینان از انطباق کامل با مقررات، می توان:

در مورد تمام استانداردهای نظارتی اجباری با توجه به منطقه جغرافیایی تحقیق نمود.

معماری فنی سیستم پرداخت بلاک‌چین آنها را برای اطمینان از انطباق با مقررات اجباری ارزیابی کرد.

سیستم پرداخت بلاک‌چین را به طور منظم طبق دستورالعمل‌های دولت مربوطه به‌روز کرد.

کاربران را در مورد مراحل مختلف و قوانینی که دنبال می‌شوند، مطلع و به‌روز نگه داشت.

 در صورت مشاهده هرگونه تخلف از مقررات، فوری اقدامات لازم را انجام داد.

ایمنی و امنیت

بلاک‌چین حداکثر شفافیت را، چه خوب و چه بد، برای کاربران ارائه می‌دهد. از یک طرف، سیستم‌های پرداخت را با هموارسازی جریان‌های پرداخت بهبود می بخشد، از سوی دیگر، برای کاربرانی که نمی‎خواهند تمام داده‌های پرداخت خود را با همه به اشتراک بگذارند، نگران‌کننده است. برای مقابله با این چالش ها باید:

استانداردهای امنیتی سختی را وضع کرد.

کاربران را در مورد حفظ و ذخیره اطلاعات کاربری خود آگاه کرد.

به طور منظم در سیستم‌های پرداخت بلاک‌چین، اسکن و بررسی اشکالات را انجام داد.

کلیه استانداردهای نظارتی را رعایت و اجرا نمود.

راه‌حل‌هایی را که نیاز به ادغام دارند با کمک فروشندگان یا شرکت‌های شخص ثالث به طور کامل بررسی و آزمایش کرد.

سخن پایانی

نغییر همیشه سخت و توام با چالش‌های فراوان است. اما در پس هر تغییر دنیای شکافته‌نشده‌ای وجود دارد که برای کشف آن باید قدم برداشت و پیش رفت، سختی‌ها را پذیرفت و برای رفع آن تلاش کرد.

هر زمان که فردی از یک راه حل فنی به راه حل دیگری می‌رود، همیشه با چالش‌هایی روبرو خواهد شد. از آنجایی که بلاک‌چین در پرداخت‌ها هنوز یک صنعت رو به رشد است، مواجه شدن با چنین موانع و چالش‌هایی بسیار طبیعی است.

با این حال، با اقدامات احتیاطی مناسب، می‌توان به سرعت با آن چالش‌ها مقابله کرد و برای بهره‌مندی از مزایای متعدد این فناوری حرکت کرد.

این مقاله توسط تیم تولید محتوای واید و در راستای مسئولیت اجتماعی این مجموعه گردآوری شده و هدف آن ایجاد آگاهی بیشتر در مورد شیوه‌های نوین پرداخت است. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:

۰۲۱ ۲۲۴۶۹۳۶۷

CRM@wide-app.ir

قبلیبعدی

پرداخت‌ مبتنی بر بلاک‌چین یا سیستم‌های پرداخت بلاک‌چین شامل پردازش پرداخت از طریق فناوری بلاک‌چین است. با این روش، پرداخت‌ها کم‌هزینه، ایمن و سریع پردازش می‌شوند و به طور کلی بدون در نظر گرفتن فاصله بین فرستنده و گیرنده، انتقال پول را تسهیل می‌کنند.

بلاک‌چین (Blockchain) به یک مجموعه پایگاه اطلاعات توزیه‌شده و دیجیتالی اتلاق می‌شود که در سری‌های زمانی منظم، اطلاعاتی به آن اضافه می‌شود. به زبان ساده‌تر یک نظام ثبت اطلاعات است که داده (Data)‌ها را با امنیت بسیار بالا به گونه‌ای ذخیره و نگهداری می‌کند که امکان هک و اعمال تغییر در آنها به صفر برسد.

جدای از این، پرداخت‌ در بستر بلاک‌چین تنها محدود به تراکنش‌های ارزهای دیجیتال نیست. به این معنی که این فناوری می‌تواند از پرداخت‌های چندین ارز مانند دلار آمریکا، دلار کانادا و غیره پشتیبانی کند.

بلاک‌چین چیست؟ 

بلاک‌چین به زنجیره‌ای از بلوک‌ها اشاره دارد. بلوک‌ها حاوی سوابق دیجیتالی بوده و دارای یک مهر زمانی از هرگونه تراکنش یا تبادل داده در شبکه توزیع رایانه‌ها هستند. یک “بلوک” مانند یک شناسه منحصر به فرد، دارای هش رمزنگاری است. هر بلوک حاوی هش خود و همچنین هش بلوک قبلی به همراه داده‌هایی است که زنجیره بلاک را به هم متصل می‌کند.

هر زمان که تراکنش جدیدی اتفاق می افتد، یک بلوک جدید به بلاک‌چین اضافه می‌شود. هر تراکنش ابتدا باید توسط تمام گره‌های شبکه تایید شود و گره‌ها باید از طریق سازوکار اجماع برای تایید یک تراکنش به اجماع برسند. بلاک‌چین‌های مختلف از مکانیسم‌های اجماع مانند اثبات کار، اثبات سهام و غیره استفاده می‌کنند.

بلاک‌چین مزایای متعددی مانند شفافیت و امنیت را ارائه می‌دهد، بنابراین یک فناوری بسیار مناسب برای صنعت پرداخت و حوزه مالی است. در ادامه مقاله بیشتر به پرداخت بر پایه بلاک‌چین می‌پردازیم.

مزایای پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین

بلاک‌چین خدمات پردازش پرداخت بین‌المللی سریع، ایمن و کم‌هزینه (و سایر تراکنش‌ها) را با استفاده از دفتر کل توزیع شده و رمزگذاری‌شده تسهیل می‌کند که بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک‌های گزارشگر و دفاتر تسویه، تأیید صحت بی‌درنگ تراکنش‌ها را فراهم کند. فناوری بلاک‌چین در ابتدا برای پشتیبانی از ارز دیجیتال بیت‌کوین مورد استفاده قرار گرفت، اما اکنون برای کاربردهای مختلفی که شامل بیت‌کوین نمی‌شود، مورد بررسی قرار گرفته‌است. شکل زیر چند نمونه از مزایای آن را ارائه می دهد:

حذف واسطه‌ها

با سیستم پرداخت فعلی نیاز به واسطه وجود دارد. برای پرداخت باید از چندین واسطه و مجوز عبور کرد، مانند درگاه پرداخت، حالت صرافی، صادرکننده و غیره. با وجود اینکه واسطه‌ها مسئول حفظ اصالت پرداخت‌ها هستند، اما ایرادات زیر را دارند:

1- خدمات آنها قابل شارژ است.

2- زمان تراکنش را افزایش می دهد.
در حالی که سیستم‌های پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین ویژگی‌های زیر را موجب می‌شود:

1- تسویه راحت‌تر معاملات

2- حفظ اصالت معاملات بدون حضور واسطه‌ها

3- تسهیل نقل و انتقالات یا پرداخت های همتا به همتا

4- ذخیره داده های تراکنش به صورت ایمن
5- ایجاد سریع یک کیف پول رمزنگاری‌شده و استفاده از آن برای پرداخت

این مزایای پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین همچنین بانک‌ها را ترغیب کرده‌است تا تراکنش‌های بلاک‌چین را در سیستم خود معرفی کنند و از مزایای زیر برخوردار شوند:

سهولت انجام معاملات
حل و فصل سریع آنها

حذف واسطه ها از سیستم پرداخت

شفافیت و امنیت

یکی از مهم ترین مزایای فناوری بلاک‌چین، سطح بالایی از شفافیتی است که ارائه می‌دهد. جزئیات تمام تراکنش‌هایی که از طریق شبکه بلاک‌چین انجام می‌شوند؛

1- در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند.
2- تغییرناپذیر هستند.
3- برای همه قابل‌مشاهده هستند.
از این رو، هنگام پرداخت، لازم نیست نگران ذخیره هر نوع اطلاعاتی باشید زیرا آنها در بلاک‌چین ذخیره می‌شوند و در عین حال از یکپارچگی داده‌ها ایمن می مانند.

از آنجایی که هر بلوک حاوی هش خود و هش بلوک قبلی است، از نظر زمانی به هم مرتبط هستند. از این رو، هیچ کس نمی‌تواند سوابق موجود در بلاک‌چین را دستکاری کند، زیرا هر تغییری قابل‌مشاهده است.

پرداخت های مرزی ایمن و سریع

پرداخت‌های مرزی (برون‌مرزی) همانطور که از اسمشان پیداست زمانی اتفاق می‌‎افتند که گیرنده و پرداخت‌کننده در دو کشور مختلف ساکن باشند. انجام پرداخت‌های مرزی از دیرباز یک حوزه مشکل‌ساز بوده است و با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده‌است. به عنوان مثال:

1- واسطه‌های متعددی درگیر هستند.
2- روش حاضر ممکن است شانس تقلب را کاهش دهد، اما به دلیل دریافت پورسانت هزینه بیشتری دارد.
3- مدت‌زمان پردازش پرداخت طولانی می‌شود، زیرا پرداخت‌های بین مرزی برای تراکنش‌های موفقیت‌آمیز ممکن است یک تا پنج روز طول بکشد.
4- مقررات امنیت داده‌های شخصی شفاف و مشخص نیست.
5- نوعی از عدم شفافیت وجود دارد.
ام با با بلاک‌چین می توان:

1- انتقال وجه از یک کشور به کشور دیگر را بسیار سریع انجام داد. سیستم های پرداخت بلاک‌‌چین می‌توانند زمان پردازش پرداخت را از چند روز به چند ساعت کاهش دهند.
2- واسطه‌ها را در فرآیند پرداخت کاهش داد، زیرا بلاک‌چین صحت و سقم پرداخت‌ها را با شفافیت بالایی تضمین می‌کند.
3- از امنیت پرداخت‌ها و اطلاعات اطمینان حاصل کرد زیرا تمام داده‌های تراکنش روی بلاک‌چین تغییرناپذیر است.

بیایید این مورد را با یک مثال مرور کنیم. Ripple  (XRP)به عنوان یک واسطه ارز دیجیتال برای تسهیل تراکنش‌های بین‌مرزی یکپارچه عمل می‌کند. اگر شخصی از ایران بخواهد به یکی از دوستانش در ایالات متحده پول بپردازد، پول با واحد ریال به عنوان XRP منتقل می شود و شخص در ایالات متحده آن را به عنوان USD (دلار آمریکا) دریافت می کند.

اتوماسیون با قراردادهای هوشمند

اتوماسیون با قراردادهای هوشمند یک مزیت بزرگ است، به ویژه برای افرادی که کسب و کارها و شرکت ها را اداره می کنند. قراردادهای هوشمند می توانند:

زمان پرداخت را کاهش دهید
کمک به تسهیل پرداخت های فوری
جریان های پرداخت را خودکار کنید.
هنگام نوشتن قراردادهای هوشمند باید تمامی شرایط انتقال وجه را ذکر کرد. پس از احراز اعتبار مورد نیاز، مبلغ مورد نظر به طور خودکار پرداخت می‌شود.

فرض کنید شرکتی یک سازنده محتوا را برای ارائه محتوا استخدام می‌کند. زمانی که فرد وظیفه‌ای که بر عهده دارد را انجام می‌دهد و به پایان می‌رساند، حق‌الزحمه وی به صورت خودکار پرداخت می‌شود.

در ادامه…

در این مقاله از مزایای پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین را گفتیم. در مقاله بعدی از نحوه عملکرد سیستم‌های پرداخت مبتنی بر بلاک‌چین صحبت خواهیم‌کرد.

مقدمه

آینده پرداخت در تسخیر تکتولوژی است و جهان چاره‌ای جز پذیرش این پدیده ندارد. با رشد و توسعه فناوری و افزایش نرخ نوسازی در بخش‌های مختلف پرداخت‌های دیجیتال همراه با افزایش تقاضا برای دسترسی بالاتر و روش‌های سریع‌تر و راحت‌تر پرداخت، امروزه بیش از هر زمانی ضرورت پرداخت بدون تماس مشهود است.

امنیت بالا، فرآیند احراز هویت قوی، قوانین و مقررات نظام بانکی، سرعت و سهولت انجام تراکنش‌ها و … همه و همه تکه‌های پازلی به نام “پرداخت” را تشکیل می‌دهند که برای بقای آن باید تمام این اجزا به شکل همگون کنار هم بایستند.

در این مقاله با بررسی و تحلیل‌ میزان اقبال مردم جهان برای استفاده از روش‌های گوناگون جهت پرداخت، قصد داریم نمایی درست و قابل‌درک از آینده پرداخت در جهان و ایران نمایش دهیم.

بازار پرداخت بدون تماس

ارزش بازار جهانی پرداخت‌های بدون تماس در سال 2022 به 2989 میلیارد‌دلار رسید و انتظار می رود تا سال 2032 به بیش از 13242 میلیارد‍‌دلار برسد. پیش‌بینی می‌شود که  CAGR(Compound annual growth rate) یا همان نرخ رشد مرکب سالانه از سال 2023 تا 2032 حدود 16.1٪ ثبت شود.

عوامل رشد

افزایش نرخ نوسازی در بخش‌های مختلف پرداخت‌های دیجیتال همراه با افزایش تقاضا برای دسترسی بالاتر و روش‌های پرداخت بدون استرس، بازار جهانی پرداخت بدون تماس را افزایش داده‌است.

سود حاصل از پرداخت‌های بدون تماس از قبل تسویه‌حساب‌های سریع‌تر و تجربه یکپارچه مورد توجه قرار گرفته و پیش‌بینی می‌شود که به رشد بازار کمک کند.

توسعه فناوری NFC و پیاده سازی آن در تلفن های هوشمند یکی از مهمترین تأثیرات تحریک‌کننده رشد بازار پرداخت‌های بدون تماس است.

تاثیر کووید 19

راهکار بدون تماس به‌خصوص پسا از اوج‌گیری و شیوع COVID19 به یک روش مشترک برای پرداخت تبدیل شد و به سرعت پیش‌روی کرد.

اتفاقی که اصلا دور از ذهن نبود؛ چرا که حذف تماس (لمس) بهترین و موثرترین راهکار ممکن برای قطع زنجیره انتقال کرونا و پرداخت هم یک پدیده پرتکرار روزمره به شمار می‌رفت.

طبق یک نظرسنجی انجام شده در آسیا و اقیانوسیه، راهکار بدون تماس یک روش رایج برای پرداخت به نظر می رسد که بیش از 40٪ از تراکنش های رودررو ویزا در این منطقه را شامل می‌شود.

اطلاعات واکاوی راه حل

در سال 2022، از نظر ارزش تراکنش، راه‌حل پایانه پرداخت بیش از 40 درصد از کل سهم بازار پرداخت های بدون تماس را به خود اختصاص داد.

علاوه بر این، مشتریان به دلیل نگرانی مکرر از کلاهبرداری، بیشتر نگران حفظ امنیت پرداخت‌های بدون تماس هستند.

کسب‌وکارها تلاش می‌کنند تا با ارائه سیستم‌های پرداخت امنی که از طریق رمزهای عبور احراز هویت می‌شوند، به چنین نگرانی‌هایی پاسخ دهند. پیشرفت‌های فناوری مدرن منجر به نوآوری روش‌های جدید احراز هویت از جمله اعتبارسنجی اثر انگشت برای پرداخت‌های بدون تماس شده‌است.

علاوه بر این، بخش امنیت و مدیریت کلاه‌برداری‌های سیستمی پیش‌بینی کرده‌است که در سال‌های آینده CAGR  بیش از 20 درصد رشد کند.

واکاوی بر اساس اپلیکیشن

در میان بخش‌های مختلف اپلیکیشن‌های ارزیابی‌شده در این گزارش، در سال 2022، بخش برنامه‌های خرده‌فروشی (Retail) بر بازار پرداخت بدون تماس جهانی تسلط داشت و بیش از 60 درصد از سهم بازار را به خود اختصاص داد.

این رشد به دلیل افزایش تعداد تراکنش‌های «Tap-and-Go» در سراسر جهان است. ویژگی Tap-and-Go فرآیند پرداخت را تحریک می‌کند و در نتیجه پرداخت‌های بدون تماس را برای انتخاب مشتریان در کشورهای در حال توسعه ترجیح می‌دهد.

علاوه بر این، پرداخت های بدون تماس در مشاغل خدماتی مانند پمپ بنزین‌ها، سینماها، فروشگاه‌های رفاه اجتماعی و رستوران ها نیز به کار گرفته می‌شود، بنابراین پرداخت ها در بخش خرده فروشی افزایش می یابد.

واکاوی بر اساس دستگاه

در میان چندین دستگاه، بخش بازار گوشی‌های هوشمند و فناوری پوشیدنی (Wearable Technology) حدود 60 درصد از کل بازار را در سال 2022 از نظر ارزش معاملاتی به خود اختصاص دادند. از چند سال گذشته، استفاده از تلفن‌های هوشمند در فعالیت‌های روزمره به شدت افزایش یافته‌است. در واقع افراد ترجیحاً از تلفن های هوشمند برای پرداخت در فروشگاه‌ها استفاده می کنند. نمودار زیر پراکندگی سهم بازار دستگاه‌های پرداخت بدون تماس در جهان را در سال 2022 نمایش می‌دهد:

علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که تغییرات در ابزارهای پوشیدنی مانند حلقه‌های پرداخت و باندها باعث تحریک تقاضای بازار در دوره تخمینی شود. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که کارت‌های هوشمند به دلیل عملکرد آسان‌تر نسبت به کارت‌های Euro Mastercard Visa مبتنی بر پین (رمز)، سهم قابل توجهی در بازار جهانی به دست آورند.

واکاوی منطقه ای

بازار جهانی پرداخت بدون تماس توسط اروپا رهبری می شود و به دلیل وابستگی به چند زبان و چند ارز بسیار پراکنده است. اروپا طیف متنوعی از کشورها را در بر می گیرد، از کشورهای پیشرفته از نظر فناوری و اقتصادی، مانند آلمان و بریتانیا تا کشورهایی که به شدت دارای بدهی هستند، از جمله اتریش و یونان. 

لهستان، بریتانیا، اسپانیا و آلمان برخی از کشورهای پیشرو در بازار اروپا هستند. با گسترش روزافزون کارت‌ها و پایانه‌های بدون تماس از طریق شرکت‌های صادرکننده کارت مانند Mastercard و Visa، استفاده از راهکار بدون تماس در این کشورها افزایش یافته است.

اما آینده پرداخت چیست؟ و چرا پرداخت بدون تماس ضروری است؟

پرداخت به وسیله دستگاه‌های کارتخوان (POS) بانکی در کنار اقبال خوبی که در سال‌های اخیر داشته، چالش‌هایی بسیار ریشه‌ای و مهمی هم دارد. در اینجا به بخشی از این چالش‌ها اشاره می‌کنیم:

• هزینه‌های خرید و نگهداری دستگاه کارتخوان بانکی
• خروج هنگفت ارز از کشور
• لزوم قطع انبوه درختان برای تامین کاغذهای رسید تراکنش
• پیچیدگی فنی نظارت و جمع‌آوری دستگاه‌های کارتخوان متخلف و کم‌تراکنش
• تحمیل آسیب جدی به سلامتی انسان از محل مواد سمی موجود در جوهر رسیدهای کاغذی تحت عنوان Bisphenol A
• ضرورت به‌روزرسانی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دستگاه‌های کارتخوان
• امکان اکسمینگ (Skimming) و فیشینگ (Phishing)

و راهکار برون‌رفت؟

پرداخت به سبک واید

در این روش برای پذیرندگانی که شرایط دریافت درگاه اینترنتی بانکی را دارند درگاه اختصاصی اینترنتی تعریف شده و خریداران با نزدیک شدن (فاصله حداکثر ۵۰ متری) به پذیرندگان با استفاده از تکنولوژی پرداخت وای‌فای و کیوآرکد، ترمینال پذیرنده را پیدا و عملیات خرید را تکمیل می‌نمایند و نه‌تنها دیگر نیازی به دستگاه کارتخوان بانکی نیست بلکه این روش مزایای منحصربفردی هم دارد.

مشتری در زمان پرداخت، اطلاعات فردی (نام شخص، نام فروشگاه و …) فروشنده مد نظرش را روی موبایل خود مشاهده کرده و با انتخاب وی به صفحه پرداخت می‌رود. حال با انتخاب مبلغ مورد نظر فقط یک قدم تا پرداخت موفق فاصله دارد.

چگونه موبایل را جایگزین کارت و کارتخوان کنیم؟

سخن پایانی

این مقاله توسط تیم تولید محتوای واید و در راستای مسئولیت اجتماعی این مجموعه گردآوری شده و هدف آن ایجاد آگاهی بیشتر در مورد شیوه‌های نوین پرداخت است. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:

۰۲۱ ۲۲۴۶۹۳۶۷

CRM@wide-app.ir

پرداخت بدون تماس یک تراکنش مالی بی‌سیم است که در آن مشتری به وسیله یک توکن (Token) در نزدیکی دستگاه پذیرنده طرف فروشنده، اقدام به خرید می‌کند.

از توکن‌های امنیتی پرکاربرد برای پرداخت بدون تماس می‌توان کارت‌های بانکی مجهز به تراشه و اپلیکیشن‌های کیف پول دیجیتالی در قالب گوشی‌های هوشمند را نام برد.

پرداخت بدون تماس به امنیت بسیار بالا مشهور است؛ زیرا مشتری اطلاعات صورتحساب یا پرداخت را به صورت مستقیم با فروشنده به اشتراک نمی‌گذارد. اما در عین حال تمام اطلاعات رمزگذاری شده‌است و هر خرید با یک شماره تراکنش یکبار‌مصرف رمزگذاری می‌شود.

این نوع پرداخت در کشورهایی مانند استرالیا، کانادا، کره جنوبی و برتانیا با اقبال خوبی مواجه بوده و بسیار پرطرفدار است. در ایران اما قدم‌های اولیه خود را برمی‌دارد و قصد داریم در این مقاله راجع به آن صحبت کنیم.

پرداخت بدون تماس چیست؟

اصطلاح پرداخت بدون تماس به روشی امن برای مشتریان برای خرید محصولات یا خدمات با استفاده از فناوری شناسایی فرکانس رادیویی (RFID)  و(NFC) اشاره دارد.

مصرف کننده برای پرداخت در نزدیکی پایانه فروش مجهز به این فناوری، روی اطلاعات پذیرنده مدنظر لمس می‌کند که به آن Tap and Go نیز گفته می‌شود.

پرداخت بدون تماس راهی سریع و آسان برای پرداخت است زیرا نیازی به وارد‌کردن رمز از سوی مشتری ندارد.

با توجه به امن‌بودن پرداخت بدون تماس، اگر یک انتقال بی‌سیم توسط هکرها و افراد سودجو رهگیری شود، تنها اطلاعاتی که فرد موردنظر به دست می‌آورد کد یکبار مصرف است که برای شناسایی یک تراکنش خاص استفاده شده‌است و کارایی دیگری ندارد.

تاریخچه پرداخت بدون تماس

از اولین باری که پرداختی با ساختار پرداخت بدون تماس در جهان پدیدار شد 28 سال می‌گذرد. در اینجا به چند مورد از این تاریخ‌های مهم اشاره می‌کنیم:

• 1995 – انجمن حمل و نقل (اتوبوسرانی) سئول اولین کارت پرداخت بدون تماس را برای مسافران راه‌اندازی کرد.
• 1996 – اولین نسخه استاندارد امنیتی  EMV (Europay, Mastercard, and Visa) منتشر شد.
• 2004 – کارت‌های بدون تماس برای اولین بار در ایالات متحده به کار گرفته‌شد.
• 2008 – ویزا (Visa)، مسترکارت (Mastercard) و امریکن اکسپرس (American Express) شروع به ارائه کارت‌های اعتباری بدون تماس می‌کنند.
• 2011 – Google Wallet و Android Pay راه اندازی شدند و امکان پرداخت بدون تماس از طریق تلفن‌های هوشمند به جای کارت فراهم می‌شود.
• 2015 – ایالت متحده با استفاده از استاندارد EMV هزاران فروشنده (پذیرنده) را وادار به به‌کارگیری NFC برای پرداخت بدون تماس می‌کند.
• 2018 – Google Wallet و Android Pay به عنوان یه سیستم واحد تحت عنوان Google Pay ادغام می‌شوند.
• 2019/2020 – با شیوع کووید 19 پذیرش و اقبال عمومی برای پرداخت بدون تماس در جهان افزایش می‌یابد.

پرداخت بدون تماس در جهان

پرداخت بدون تماس توسط  NFC، شناسایی فرکانس رادیویی (RFID)، انتقال امن مغناطیسی و استانداردهای کد پاسخ-سریع پشتیبانی می‌شوند. اکثر خرده فروشان در ایالات متحده نوعی پرداخت بدون تماس را می‌پذیرند.

امروز در جهان Visa، Matercard و American Express کارت‌های بانکی بدون تماس را ارئه می‌دهند. در حالیکه Apple Pay، Google Pay،Samsung Pay  وVenmo را می‌توان در زمره محبوب‌ترین برنامه‌های کیف پول دیجیتال در قالب گوشی‌های هوشمند نام برد.

این نوع پرداخت در کشورهایی مانند استرالیا، کانادا، کره جنوبی و برتانیا با اقبال خوبی مواجه بوده و بسیار پرطرفدار است.

پرداخت بدون تماس در ایران

پس از آنکه روش پرداخت به وسیله QRcode در ایران با اقبال چندانی مواجه نشد و به مرور زمان رو به افول رفت، بازار پرداخت کشور نیاز به یک روش به‌روز، راحت، سریع و امن را به شدت احساس کرد.

در این میان واید را می‌توان پرچم‌دار و اولین اپلیکیشن ایرانی دانست که پرداخت بدون تماس را در ایران با استفاده از تکنولوژی پرداخت وای‌فای (Wifi) و کیوآرکد (QR) میسر کرده‌ و تبدیل به اولین نمونه موفق جهان شود که توانسته پرداخت بدون تماس به وسیله Wifi را عملی و پیاده کند.

پرداخت به سبک واید

 در این روش برای پذیرندگانی که شرایط دریافت درگاه اینترنتی بانکی را دارند درگاه اختصاصی اینترنتی تعریف شده و خریداران با نزدیک شدن (فاصله حداکثر 50 متری) به پذیرندگان با استفاده از تکنولوژی پرداخت وای‌فای و کیوآرکد، ترمینال پذیرنده را پیدا و عملیات خرید را تکمیل می‌نمایند.

مشتری در زمان پرداخت، اطلاعات فردی (نام شخص، نام فروشگاه و …) فروشنده مد نظرش را روی موبایل خود مشاهده کرده و با انتخاب وی به صفحه پرداخت می‌رود. حال با انتخاب مبلغ مورد نظر فقط یک قدم تا پرداخت موفق فاصله دارد.

وابد به مشتری امکان پرداخت از محل کیف پول دیجیتالی (در صورت داشتن اعتبار کافی) را می‌دهد و در غیر این صورت وی با انتخاب “پرداخت از طریق درگاه بانکی” مستقیم به درگاه بانکی منتقل شده و عملیات پرداخت انجام می‌شود.

شعاع پرداخت

شعاع دریافت و پرداخت پول در وايد از ٠ تا ١٠٠ متر قابل تغییر است که دارندگان به راحتی از فواصل طولانی‌تر امکان پرداخت پول را دارند که این موضوع در QR امکانپذیر نیست.

 در QR همانند تکنولوژی NFC می‌بایست چسبندگی و اسکن صورت پذیرد.

قابلیت پرداخت چندجانبه

در وايد بر خلاف روش QRcode امکان دریافت و پرداخت به چند نفر وجود دارد به این صورت که شخص دارنده کیف پول در لیست پرداخت خـود تمامی پذیرندگان در اطراف خود را در فاصله ١٠٠ متری رویت و امکان پرداخت چند نفره وجـود دارد.

البته اين محدوده قابل تغییر و تطبیق‌پذیری نسبت به متراژ فروشگاه يا محل کسب و با درخواست پذيرنده را داراست. همچنین زمانیکه چند خریدار بصورت همزمان درخواست پرداخت به پذیرنده را می‌دهند، لیست پرداخت‌کنندگان با نام و تصویر دارندگان در لیست پذیرنده نمایش داده می‌شود و با ورود مبلغ، پرداخت انجام می‌شـود. 

بدیهی است که در صورت دلخواه مبلغ پرداخت را توسط خریداران یا دستگاه‌های اتوماتیک وارد کرد تا در سیکل کوتاه‌تری پرداخت شکل گیرد.

امنیت پرداخت

یکـی از چالش هـای QRcode امکان دستکاری کد و ارجاع به سایت‌های جعلی می‌باشد که این امر موجب فیشینگ و خالی‌کردن حساب کاربران می‌شـود.

 وايد با بهره‌مندی از تکنولوژی امن و تحت سـرور ، اجازه دستکاری و دسترسی به حساب مشتری و پذیرنده را از افراد دیگر سلب کرده و از این طریق احتمال سوء استفاده هم به صفر می‌رسد.

وايـد با بهره‌گیری از امنیت پیشنهاد‌شده سازمان افتا و بانک مرکزی، بالاترین سطح امنیت را در تبادلات بین کلاینت و سرور برقرار نموده‌است. این رمزنگاری از نوع متقارن و 256AES  می‌باشد.

مزایای پرداخت به سبک واید

در پایان به برخی دیگر از مزایا پرداخت به سبک واید اشاره می‌کنیم:

• پرداخت بی سیم (راهکار حذف POS بوسیله موبایل)
• پرداخت امن (استفاده از حافظه سخت افزاری HSM و مبتنی بر استاندارد  CPOC-PCI
• کنترل لحظه ای پذیرندگان (کنترل لحظه ای شبکه پرداخت با سامانه کشف تقلب واید)
• ارائه راهکارهای پرداختی هوشمند بدون تماس (مترو، پمپ بنزین، تاکسی، عوارضی و …)
• راهکار هوشمندسازی مراکز تجاری بدون نیاز به سخت افزار
• هم‌پذیرندگی با سایر اپلیکیشن ها (امکان همکاری B2B با ارائه SDK)
• راهکار پرداخت اینترنتی Dynamic QRcode 
• گزارش دهی دسته بندی و داشبوردی تراکنش‌ها
• سامانه نظارتی پرداخت
• امکان تفکیک درآمد پذیرنده‌ها
• رسید دیجیتالی بهمراه موقعیت مکانی پرداخت (به منظور حذف رسید کاغذی)
• …

سخن پایانی

واید از ابتدای سال 1402 به طور رسمی وارد فضای پرداخت الکترونیک کشور شده و در حال حاضر با ارائه سرویس پرداخت بی‌سیم و بدون تماس از طریق Wifi و QRcode سهم قابل توجهی از تراکنش بازار را در همین ابتدای امر توانسته به خود اختصاص دهد.

واید با شعار “پرداخت به سبک آیندگان” در نظر دارد آینده پرداخت کشور را رقم زده و امنیت و سرعت آن را تضمین نماید. در راستای ارائه سرویس هرچه بهتر و مشمول‌تر، قدم بعدی این پلتفرم ایجاد امکان پرداخت بدون تماس از طریق NFC است که به زودی جامه عمل به خود خواهددید.ما با تکیه بر اعتماد کاربران واید، در صدد روزی هستیم که پرداخت بدون تماس در ایران بدون هیچ محدودیتی و با تمام راه‌های ممکن اعم از وای‌فای، بلوتوث، NFC و … صورت پذیرفته و گامی بلند و اساسی در راستای تامین امنیت، تسریع سرعت و سهولت انجام یک پرداخت بدون تماس برداشته‌شود.

احراز هویت مشتری یک استاندارد در صنعت سرمایه‌گذاری است که به مشاوران مالی ضمانت می‌دهد که می توانند هویت مشتری را تأیید و صحت‌سنجی کنند و از اطلاعات مالی آنها و میزان آگاهی‌شان از دانش سرمایه‌گذاری مطلع شوند.

این مهم یک راهکار حیاتی برای ارزیابی ریسک مشتری و یک الزام قانونی برای پیروی از قوانین مبارزه با پول‌شویی (Anti Money Laundering) است و شامل شناخت هویت مشتری، فعالیت‌های مالی او و خطراتی است که ممکن است آنها ایجاد ‌کنند.

در این مقاله صحبت از KYC یا احراز هویت مشتری خواهدبود و ابعاد مختلف این امر مهم را با هم بررسی خواهیم کرد.

احراز هویت مشتری چیست؟

“KYC” به اقدامات انجام شده توسط یک موسسه مالی (یا کسب و کار) اشاره دارد:

ایجاد هویت منحصر به فرد برای هر مشتری

درک ماهیت فعالیت‌های مشتری (هدف اصلی این است که اطمینان حاصل شود که منبع وجوه مشتری قانونی است)

ارزیابی ریسک‌های پولشویی مرتبط با همان مشتری به منظور نظارت بر فعالیت‌های وی

ارکان اجرایی احراز هویت مشتری  (kyc)

1-برنامه شناسایی مشتری (Customer Identification Program)

سوال اینجاست؛ چگونه می‌توانید به اظهارات مشتری اعتماد کنید؟ از این گذشته متاسفیم برای بازگوی این مطلب اما شوربختانه سرقت یک امر گسترده است و برای مثال، طبق آمار موجود حجم سرقت سال گذشته(2022) در آمریکا بالغ بر 24 میلیارد دلار بوده‌است.

در کشور خودمان 37 درصد از جرایم حوزه سایبری مربوط به کلاهبرداری‌های اینترنتی است و سال گذشته جرایم این حوزه 37 درصد افزایش داشته‌است. هرچند به گفته مسئولان والارتبه قضایی از سال 98 و پس از اجرای طرح رمز دوم یکبارمصرف این آمار سیر نزولی داشته‌است.

ملزومات افتتاح حساب

حداقل الزامات افتتاح حساب مالی برای هر فرد عبارت است از:

نام

تاریخ تولد

نشانی

شماره یا کد ملی

دریافت این اطلاعات در زمان افتتاح حساب کافی است و موسسه یا شرکت یا بانک مقصد، بایستی مشخصات دارنده حساب را در زمانی معقول تایید کند.

2-اعتبارسنجی مشتری (Customer Due Diligence)

برای هر موسسه‌ای نخستین قدم برای شناسایی مشتری این است که مشخص شود آیا می‌تواند به یک مشتری بالقوه اعتماد کند یا خیر. اعتبارسنجی مشتری یک پدیده حیاتی برای مدیریت موثر و کارآمد ریسک‌ها و محافظت از مجموعه در مواجهه با افراد سودجو و خلافکار است.

CDD در سه بخش قابل بررسی است:

·         اعتبار‌سنجی ساده (Simplified Due Diligence)

این سطح از اعتبار سنجی برای موارد و مواقعی است که خطر پولشویی و حجم مالی طرف کلاهبردار کم است. مانند حساب‌های دارای ارزش پایین.

·         اعتبار‌سنجی پایه‌ای (Basic Customer Due Diligence)

در واقع در این سطح از اعتبارسنجی صحبت از اطلاعاتی است که از همه مشتریان درخواست می‌گردد تا هویت یک مشتری را تأیید کند و خطرات مرتبط با آن مشتری را ارزیابی کند.

·         اعتبارسنجی پیشرفته (Enhanced Due Diligence )

همانطور که از اسمش پیداست در این سطح اطلاعات اضافی و تکمیلی از مشتریان دارای ریسک بالاتر جمع‌آوری می‌شود تا درک درست و عمیقی از فعالیت‌های آنها صورت گیرد و میزان ریسک به طرز معناداری کمتر شود.

گام‌های عملی اعتبارسنجی مشتری

·         هویت و مکان (location) مشتری بالقوه را مشخص کنید و اشراف نسبتا کاملی به فعالیت‌های تجاری آنها داشته‌باشید. در همین حد که اسنادی باشد تا نام و نشانی مشتری را تایید نماید.

·         یک مرحله قبل از اقدام به ذخیره اطلاعات مشتری یا هرگونه مستندات دیجیتالی ارائه‌شده از جانب وی، درست هنگام احراز هویت یا تایید مشتری بالقوه، میزان ریسک آن مشتری را ارزیابی و نوع مشتری را مشخص نموده و دسته‌بندی کنید.

3-پایش مستمر (Ongoing Monitoring)

مسلما نظارت و چک‌کردن مشتری فقط برای یکبار عقلانی و کافی نیست. شما باید یه برنامه مدون و ساز و کار عملی برای پایش و نظارت مداوم مشتری داشته‌باشید. این امر شامل نظارت بر تراکنش‌های مالی است و تعیین‌کننده میزان کیفیت پایش مستمر برای شناسایی ریسک مشتری بر اساس سطح و آستانه (محدوده) تراکنش‌هاست.

علاوه بر این برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند موجب نظارت بیشتر شوند:

·         جهش‌های نامتعارف در فعالیت‌ها

·         فعالیت‌های خارج از مرز و محدوده معین

·         قرارگرفتن افراد در لیست تحریم

حال باید بدانیم در صورت بروز مورد مشکوک، چه باید کرد؟ جواب واضح است. اگر فعالیت حسابی غیرعادی تلقی شود باید سریعا گزارش شود تا به آن فعالیت مشکوک رسیدگی گردد.

احراز هویت الکترونیکی (eKYC)

Kyc فرآیند شناخت و تایید هویت مشتری است و کمک بزرگی به اجرای قانون می‌کند. کسب‌و‌کار‌های تحت نظارت باید اطلاعات شخصی را از مشتری بالقوه دریافت کرده و دقیق و قاونی‌بودن آن را بررسی نمایند.

در این مسیر – در صورت امکان – باید از فرآیندهای دیجیتالی استفاده کنند. طبیعی است که در برخی موارد مانند قوانین مسبوق به سابقه و قدیمی، اعمال تغییرات قدری سخت باشد و تکنیک‌های دیجیتال kyc کارایی لازم را نداشته‌باشند.

هرچند، نگاه واقع‌بینانه موید این است که مواردی از این دست به ندرت دیده می‌شوند و در حال خروج از مسیر حیات خود هستند. و آنچه مسلم است آینده در اختیار احراز هویت خواهدبود و شرکت‌هایی که قصد کنارآمدن با آن را نداشته‌باشند محکوم به شکست خواهند‌بود.

اما احراز هویت الکترونیکی؛ دلایل متعددی وجود دارد که نشان دهد این پدیده در آینده غالب خواهدشد:

·         سرعت (Speed)

طبق یک نظرسنجی که تامسون رویترز (Thomson Reuters) منتشر کرده‌است 30 درصد از پاسخ‌دهندگان اظهار داشته‌اند که ورود یک مشتری جدید بیش از 2 ماه و 10 درصد نیز معتقد بودند که بیش از 4ماه طول می‌کشد.

این امر به روابط مابین موسسه و مشتری آسیب می‌زند و اثر سوئی بر برند (Branding) دارد. همچنین مانع رشد درآمد می‌شود. چون برخی از مشتریان این فرآیند را رها می‌کنند. فرآیندهای eKYC تمام این موارد را بهبود می‌بخشد.

·         دقت (Accuracy)

اشتباهات روند کار رو کند می‌کند و باعث افزایش هزینه می‌شود. eKYC این توانایی را دارد تا به صورت خودکار خطاهای سیستم را بررسی کرده و در صورت تشخیص هرگونه اشتباهی آن را سریعا برطرف نماید.

·         هزینه (Cost)

بدیهی است که سیستم‌های eKYC هزینه‌هایی هم دارند، اما سرعت‌ بیشتر، دقت بهبود یافته و استفاده بهتر از منابع جهت انطباق، باعث مقرون‌به‌صرفه‌بودن آن شده و در نهایت موجب تعدیل هزینه‌ها می‌شود.

·         تطبیق پذیری (Adaptability)

همانطور که مقررات به طور مداوم تغییر می کنند، سیستم های انطباق نیز باید به همان نسبت تغییر کنند.ساز و کار eKYC به نحویست که در لحظه امکان تغییر دارد.

·         ردیابی / گزارش‌دهی (Tracking/Reporting)

داده‌های دیجیتالی به‌طور یکپارچه در شکل اصلی خود به سیستم‌های تجزیه و تحلیل، حسابرسی، ردیابی و گزارش‌دهی قابل انتقال هستند و فرصت‌هایی برای بهینه‌سازی و تحلیل استراتژیک ایجاد می‌کنند.

احراز هویت موبایلی

پیشرفت‌های فناوری همچنان راه‌حل‌های جدیدتری به KYC ارائه می‌دهد.. از داده‌های بیومتریک گرفته تا هوش مصنوعی. ترکیب داده‌های تلفن همراه با منابع داده سنتی می‌تواند KYC را به سطح بعدی برساند و یک لایه اضافی از احراز هویت را اضافه کند تا به ارائه یک تجربه راحت، فوری و بدون دردسر مشتری، همراه با اقدامات لازم برای انطباق و کاهش تقلب کمک کند.

احراز هویت سیستم بانکی (KYC for Banking)

مقررات بانکی اغلب اولین مواردی هستند که الزامات جدید KYC را منعکس می کنند. اگر بانک‌ها به حد کافی امن نباشند، می‌توانند مجرای اساسی برای پولشویی باشند، زیرا خدمات مالی متنوعی ارائه می‌کنند و با مقادیر قابل توجهی از حساب‌ها، پول و تراکنش‌ها سروکار دارند.

احراز هویت خدمات مالی (KYC for Financial Services)

اکثر مجموعه‌های خدمات مالی دیگر نیز همانند بانک ها دارای الزامات KYC هستند.

سازمان‌های خدمات مالی به عنوان بخشی از وظایف نظارتی خود باید منشأ مبالغ بزرگ‌ را تأیید کرده و تراکنش‌های نقدی بیش از حد مجاز را گزارش کنند.

احراز هویت واید

احراز هویت مشتری در واید بر اساس شماره موبایل و کد ملی است ؛ بدین شکل که شماره موبایل و کد ملی کاربر در همان ابتدا اخذ و از طریق سرویس شاهکار ثبت احوال استعلام همخوانی مالکیت سیم کارت و کد ملی گرفته‌می‌شود.

در صورت همخوانی و هماهنگی، کد فعالسازی برای کاربر ارسال شده و اجازه ورود به اپلیکیشن صادر می‌گردد.

پس از ورود کاربر، از وی خواسته‌ می‌شود که تاریخ تولد خود را وارد نموده و در این‌صورت اطلاعات شناسنامه‌ای از جمله اینکه چه سابقه مالی و قضایی دارد، در قید حیات است یا خیر و سایر اطلاعات او در سیستم واید ثبت و امکان تایید هویت و احیانا پیگیری‌های آتی میسر می‌شود.

در این‌صورت و پس از تایید نهادهای نظیر ثبت احوال و سامانه سیاح بانک مرکزی اجازه فعالیت و استفاده کاربر از سیستم صادر می‌شود.

سخن پایانی

این مقاله توسط تیم تولید محتوای واید و در راستای مسئولیت اجتماعی این مجموعه گردآوری شده و هدف آن ایجاد آگاهی بیشتر در مورد مفاهیم به‌روز حوزه پرداخت و خدمات بانکی و مالی است. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:

۰۲۱ ۲۲۴۶۹۳۶۷

CRM@wide-app.ir

مقدمه

فناوری قانون‌گذاری (Regulatory Technology)، در حقیقت مدیریت فرآیندهای نظارتی در صنعت مالی به کمک فناوری است. این مهم اگرچه در ابتدای راه به سر می‌برد اما به سرعت در حال رشد است.

شرکت‌های RegTech در حال استفاده از یادگیری ماشینی (machine learning)، پردازش زبان طبیعی (natural language processing)، بلاک‌چین (Blockchain)، هوش مصنوعی (AI) و سایر فن‌آوری‌ها هستند تا قدرت تحول دیجیتال را به فضای تبعیت از قانون بیاورند.

در این مقاله با شما از “فناوری قانون‌گذاری” خواهیم گفت و ابعاد مختلف این پدیده مفید و کارساز را با هم بررسی خواهیم‌کرد.

RegTech چیست؟

همانطور که در مقدمه عنوان شد فناوری قانون‌گذاری در واقع وظیفه مدیریت فرآیندهای ناظر بر قوانین مالی را بر عهده دارد که در حالت کلی چنین تعریف می‌شود:

regtech جامعه ای از شرکت های فناوری است که چالش های ناشی از اقتصاد مبتنی بر فناوری را از طریق اتوماسیون حل می کند.

امروزه افزایش محصولات دیجیتال باعث افزایش نقض داده‌ها، هک‌های سایبری، پولشویی و سایر فعالیت‌های کلاهبرداری شده است.

کارکردهای اصلی  فناوری قانون‌گذاری شامل پایش، گزارش دهی و انطباق نظارتی و قانونی است و متشکل از گروهی از شرکت‌ها است که به کسب‌وکارها کمک می‌کنند تا قوانین را به طور کارآمد و کم‌هزینه‌تر اجرا کنند.

تیغ بران قانون

میزان تغییر قوانین در دهه گذشته 500 درصد افزایش داشته و طبق گزارش Thomson Reuters در مورد هزینه‌های انطباق که در سال 2018 منتشر کرد، قوانین در هر 7 دقیقه، یک به‌روز‌رسانی جدید به خود می‌بیند.

تیغ جریمه‌های عدم رعایت قانون هر روز تیزتر و برنده‌تر می‌شود و چالش‌های آن صنعت پررونق جدیدی به نام RegTech را به وجود آورده‌است که طیف گسترده‌ای از ابزارها را در بر می‌گیرد و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فعالیت‌های تجاری خود را به روشی سازگارتر و در چاچوب قانون اجرا کنند.

اما این راه حل ها چه کاری انجام می دهند و مهمتر از آن، چگونه می توانند به تیم های ریسک و انطباق در خدمات مالی کمک کنند تا با قوانین منطبق شوند؟

طلوع یک دوره نظارتی جدید

سال 2008 بود که جهان در بدترین بحران مالی پس از رکود بزرگ به سر می‌برد. دولت فدرال نیاز داشت تا اعتماد عمومی به موسسات مالی را احیا کند. این به معنای آغاز دوره جدیدی از نظارت بود. این دوره جدید با یک قانون واحد و بزرگ نشان داده شد؛ قانون اصلاحات مالی Dodd-Frank.

شرکت‌های مالی برای بقا به دنبال ساز و کاری بودند تا با شرایط جدید منطبق شوند. این دوران شاید اولین باری بود که جهان مالی و اقتصادی احساس نیاز کرد که وجود پل ارتباطی مابین تغییرات قوانین و فناوری‌های نوین چقدر اهمیت دارد؛ پلی به نام فناوری قانون‌گذاری..

ظهور هوش مصنوعی

در سال 2010 هوش مصنوعی به سرعت توسعه یافت. یادگیری ماشین و شبکه‌های عصبی امکان «آموزش» به سیستم را فراهم کردند که چگونه یک کار را به جای برنامه‌نویسی مستقیم و وظیفه-محور، با استفاده از مجموعه داده‌های بزرگی از نمونه‌ها انجام دهد.

این تغییر و تحول، ابعاد گسترده‌ای داشت. فرآیند برنامه‌نویسی که به نیروی انسانی وابسته بود اما با یادگیری ماشین، برنامه‌نویسان می‌توانند الگوریتم را با ارائه مجموعه‌ای از داده‌ها با سیستم یاد دهند.

این اتفاق اثراتی را هم در دنیای بازی‌های تلویزیونی و مطرحی مانند  Jeopardy، Go و … ایجاد کرد.

تغییر قوانین و به‌روز‌شدن آن در کنار تسخیر جهان تکنولوژی و مالی توسط هوش مصنوعی، همان شرایط لازم و کافی‌ای بود که نشان می‌داد فناوری‌ قانون‌گذاری تا چه اندازه می‌تواند اثرگذار باشد.

 انقلاب RegTech

درست در همین نقطه اتصال و اشتراک هوش مصنوعی و بار نظارتی بود که فناوری قنون‌گذاری به وجودآمد. راه‌حل‌هایی که ارائه‌دهندگان آن وعده داده‌بودند بسیار فریبنده و هیجان‌انگیز بود و همین برای ورود سرمایه‌گذاران کافی بود.

به گفته RegTech Analyst، در سال 2015، 149 معامله سرمایه‌گذاری RegTech در سراسر جهان انجام شد که رقم آن مجموعاً 1.1 میلیارد دلار بود. تنها چهار سال بعد، این اعداد به 317 معامله بالغ بر 8.5 میلیارد دلار رسید.

این سرمایه‌گذاری و بلوغ کمک کرد راه‌حل‌ها از مرحله آزمایشی عبور کند؛ به طوری که بتوانند بهره‌برداری از مزایایش را در یک محیط واقعی آغاز کنند.

این اتفاق به نوبه خود به ارائه دهندگان RegTech کمک کرد تا مؤسسات مالی را متقاعد کنند ارزشی که اکنون ارائه می دهند واقعی و معنادار است.

مزایای  RegTech

گرفتن مهر تایید بر الزام استفاده از هر پدیده نوظهوری، اثبات مزایا و ارزش‌هایی که ایجاد می‌کند ضروری‌ست. فناوری قانون‌گذاری مزایایی دارد که بهش اشاره می‌کنیم:

الف – افزایش بهره وری

همانطور که مقررات همچنان در حال رشد است، برای پرسنل هر مجموعه‌ای انطباق بدون کمک فناوری تقریبا غیرممکن می‌شود. فناوری که قادر به پردازش حجم بالایی از داده‌ها با سرعت باورنکردنی است، می‌تواند به سرعت متن‌های قانونی خام را تجزیه و تحلیل کند و مفاهیم ارزشمندی را استخراج کند.

ب – دقت و جامعیت زیاد

فرآیندهای دستی و انباشت‌شده تمایل به ایجاد شکاف در عملیات انطباق دارند که منجر به خطای انسانی می‌شود. پیاده‌سازی فناوری مناسب (و ادغام این فناوری‌ها در صورت لزوم به طور مدبرانه) شکاف‌ها را تقویت می‌کند و یک فرآیند انطباق کارآمد ایجاد می‌کند.

پ – هماهنگی درون‌شبکه‌ای زیاد

ابزارهای فناوری شفافیت بیشتری را در سراسر کسب و کار ممکن می‌سازند و افراد و فرآیندهایی را که قبلاً حذف شده بودند به هم متصل می‌کنند. در نتیجه، بینش بهتری بین واحدهای تجاری است که می تواند سریعتر به اشتراک گذاشته شود، و همچنین منجر به فرهنگ سازگاری قوی‌تری می شود.

ت – بهبود مدیریت ریسک

بسیاری از ابزارهای RegTech با نظارت بر سیستم‌ها و هشدار دادن به پرسنل در مورد فعالیت‌های مشکوک به محافظت در برابر انواع مختلف ریسک، از جمله سوء استفاده از بازار، حملات سایبری و کلاهبرداری کمک می‌کنند.

درک بهتر از جهان  RegTech

به نظر می رسد فهرست مزایای فناوری قانون‌گذاری، توامان در حال گسترش است. این صنعت در حال شکوفایی دائماً راه‌های جدیدی برای بهبود انطباق با مقررات پیدا می‌کند.

جهانِ در حال گسترش فناوری قانون‌گذاری توسط سازمان‌های مختلف از جمله شرکت‌های تحقیقاتی مانند CB Insights، Forrester، Gartner و مؤسسات مالی بزرگ ترسیم شده است. جای تعجبی نیست که این نگاشت‌ها (تصویر بالا) طیف وسیعی از شرکت‌ها را شامل شوند.

این مقاله توسط تیم تولید محتوای واید و در راستای مسئولیت اجتماعی این مجموعه گردآوری شده و هدف آن ایجاد آگاهی بیشتر در مورد فناوری‌های نوین و نوپاست. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:

۰۲۱ ۲۲۴۶۹۳۶۷

CRM@wide-app.ir

کارتخوان موبایلی پدیده نوظهوری است که کمتر کسی در یک دهه پیش تصور خلقش را داشت. اکنون اما در فضای کسب و کار کشورهای پیشرفته و خوشبختانه، ایران در حال پیشروی و گسترش است.

کسب و کارهای نوفناورانه که با این پدیده آشنا نباشند، به راحتی و به سرعت میدان رقابت را خواهند باخت.

هر کاری که برای سهولت فعالیت مخاطب مفید باشد، نیاز جدی کسب و کارهای نوین و مدرن است.

در این مقاله با شما از mPOS یا کارتخوان موبایلی خواهیم گفت و ابعاد مختلف این پدیده مفید و کارساز را با هم بررسی خواهیم کرد.

Mobile point Of Sale (mPOS)

mPOS (کارتخوان موبایلی) یک گوشی هوشمند یا شاید تبلت است که وظیفه صندوق پول یا پایانه فروش الکترونیکی (پایانه POS) را به صورت بی‌سیم انجام می‌دهد. 

mPOS برای مشاغل سیار مفید است. برای هر کسب‌وکاری، از فروشندگان بازار گرفته تا کامیون‌های مواد غذایی، که با مشتریان در موقعیت‌های جغرافیایی مختلف تعامل دارد.

برای استفاده از آن اتصال به اینترنت، کارت‌خوان اعتباری و نقدی و یک برنامه‌ روی دستگاهی که می‌خواهد برای تراکنش‌ها استفاده گردد، نیاز است.

mPOS چگونه کار می کند؟

هر موبایل یا تبلتی را می‌توان با یک برنامه موبایل قابل دانلود به کارتخوان تبدیل کرد. به طور معمول، هنگامی که یک صاحب کسب و کار با یک برنامه ثبت نام می کند، فروشنده یک کارت‌خوان برای صاحب کسب و کار می فرستد که به جک صوتی یا پورت شارژ دستگاه تلفن همراه وصل می شود تا کارت‌های نقدی/اعتباری را پردازش کند.

مزایای mPOS

پیاده‌سازی آن به سازمان‌های خدماتی و فروش امکان می‌دهد تا تراکنش‌های مالی را به شیوه‌ای گسترده‌تر انجام دهند. بدون اینکه نیازی به اتصال به یک مکان واحد باشد. این امر با افزایش سرعت خدمات و زمان انتظار و ارائه گزینه‌های پرداخت متعدد، تجربه مشتری (CustomerExperience) را بهبود می بخشد.

به دلیل قابل حمل بودن و تطبیق‌پذیری آن‌ها در مقایسه با پایانه های POS سنتی، برای مشاغل سیار مانند کامیون های حمل غذا، خدمات خانه و تعمیر، مکان های ورزشی، بازارهای کوچک و فروشندگان بازار، برای انجام کارت اعتباری و کارت نقدی ایده آل هستند.

معاملات سیار

با افزایش محبوبیت پرداخت‌های بدون تماس و کیف پول‌های تلفن همراه مانند Google Pay و Apple Pay،  این سیستم نیز برای پذیرایی از مشتریانی که به سادگی می‌خواهند تلفن خود را برای پرداخت ضربه بزنند یا پایین بیاورند، مجهزتر است.

این سیستم همچنین می تواند مقرون به صرفه باشد و به صاحب یک کسب و کار کوچک اجازه می‌دهد بدون نیاز به صرف هزینه برای ثبت الکترونیکی یا پشتیبانی نرم افزاری، تراکنش‌های خود را انجام دهد. فناوری mPOS به طور قابل توجهی ارزان‌تر از یک POS سنتی است و بر مدل‌های اشتراک مبتنی بر ابر متکی است که هزینه‌های اولیه پایین دارد.

خطرات امنیتی

برخی از تهدیدات و چالش‌های رایجی را که کاربران کارتخوان موبایلی با آن‌ها مواجه هستند و اینکه چگونه می‌توانید از داده‌ها، دستگاه‌ها و مشتریان خود در برابر آنها محافظت کنید، بررسی می‌کنیم.

نقض داده‌ها

یکی از اصلی‌ترین خطرات امنیتی استفاده از این سیستم، احتمال نقض داده‌ها است که در آن هکرها به اطلاعات حساس دستگاه، شبکه یا فضای ذخیره‌سازی ابری شما دسترسی پیدا کرده و آنها را سرقت می‌کنند. این می‌تواند شامل جزئیات مشتری، شماره کارت پرداخت، سوابق موجودی یا گزارش‌های تجاری باشد. نقض داده‌ها می‌تواند به برند شما آسیب برساند، مسئولیت های قانونی ایجاد کند و منجر به خسارات مالی شود.

برای جلوگیری از نقض داده‌ها، باید از نرم افزارهای رمزگذاری، احراز هویت و فایروال (Firewall) استفاده کنید تا داده‌های خود را در حین انتقال و در حالت استراحت ایمن کنید. همچنین باید از استانداردهای PCI DSS برای مدیریت داده‌های کارت پیروی کنید و از یک ارائه‌دهنده خدمات ابری معتبر که ویژگی های امنیتی قوی ارائه می‌دهد استفاده نمایید.

سرقت یا گم‌شدن دستگاه

یکی دیگر از خطرات امنیتی این سیستم، سرقت یا مفقود‌شدن دستگاه شما مانند تبلت، موبایل یا کارت‌خوان است. اگر دستگاه شما به دست فرد دیگری بیفتد، می‌تواند داده‌های شما را فاش کند، شبکه شما را به خطر بیندازد یا حتی تراکنش‌های متعددی انجام دهد که مسئولیت قانونی آن‌ها با شماست.

برای جلوگیری از سرقت یا مفقود‌شدن دستگاه، همیشه باید دستگاه خود را همراه خود یا در مکانی ایمن نگه دارید و از قفل صفحه، رمز عبور یا ویژگی بیومتریک (حسگر انگشت، چهره و …) برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز استفاده کنید. همچنین باید قابلیت‌های پاک کردن یا قفل کردن از راه دور را فعال کنید تا در صورت گم شدن، دستگاه خود را پاک یا غیرفعال کنید.

تاثیر منفی بدافزار

سومین خطر امنیتی، آلوده شدن دستگاه شما توسط بدافزارها مانند ویروس ها، کرم ها یا باج افزارها است. بدافزار می تواند داده های شما را خراب کند، عملیات شما را مختل کند، یا از شما پول اخاذی کند.

برای جلوگیری از آلوده شدن به بدافزار، باید از دانلود یا باز کردن فایل‌ها، پیوندها یا برنامه‌های مشکوک در دستگاه خود اجتناب کنید.

همچنین باید از یک نرم افزار آنتی ویروس قابل اعتماد استفاده کنید و به طور مرتب آن را به روز کنید. همچنین باید به طور مرتب از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید تا در صورت حمله بتوانید آن را بازیابی کنید.

عدم موفقیت در ایران

بر خلاف آن چیزی که تصور می‌شد کاربرد و کارکرد کارتخوان موبایلی در ایران دیری نپایید و در مدت‌زمان کوتاهی پس از ورود به بازار پرداخت کشور، با عدم استقبال مواجه شدند.

چرا موبایل پوز در ایران جایگزین دستگاه کارتخوان بانکی نشد؟

بر اساس آنچه گفته‌شد و با وجود تمام مزایایی که کارتخوان موبایلی داشت، اما برخی معایب غیر قابل رفع آن موجب شد تا موبایل پوزها در ایران جایگزین مناسب و همیشگی دستگاه‌های کارتخوان نشوند.

ضعف نرم‌افزاری

شاید مهم‌ترین مورد، امنیت ضعیف موبایل-پوزها بود که امکان سرقت و کپی اطلاعات کارت بانکی را به طرز معناداری بالا می‌برد. خیلی از موارد مشتری به دلیل همین بی‌اعتمادی از پرداخت با موبایل-پوز خودداری می‌کرد.

الزام وجود آنتی ویروس به‌روز‌رسانی‎‌شده بر روی گوشی یا تبلت جهت جلوگیری از سرقت احتمالی و عدم برقراری ارتباط با مرکز ارائه‌دهنده خدمات و … هم بخشی دیگر از معایب موبایل-پوزها بودند.

ضعف سخت‌افزاری

موبایل-پوزها هزینه زیادی هم داشتند. علاوه بر هزینه خود دستگاه، نیاز به یک دانگل جداگانه مانند اسکنر (card holder)ی هم بودند که برای کشیدن کارت بانکی به کار می‌رفت. اتفاقا همین موضوع باعث عدم اعتماد مردم شد و مشتری‌ها از واهمه اینکه مبادا اطلاعات کارت بانکیشان لو برود زیر بار استفاده نرفتند.

عمر باتری موبایل-پوزها هم پاشنه آشیل آنها محسوب میشد طوری که برای استفاده در طول روز حتما نیازمند اتصال به برق شهری بودند.

اینها تنها بخشی از مشکلاتی بودند که mPOSها داشتند و باید به فکر یک راه موثرتر و بهینه‌تر می‌بود تا روند تراکنش‌ها و پرداخت‌های داخل کشور در کنار سرعت و امنیت بالا، صرفه اقتصادی هم داشته‌باشند و کمترین آسیب را به محیط زیست بزنند.

بهترین جایگزین برای mPOS در ایران

هزینه‌های هنگفتی که کارتخوان‌‎های سنتی داشتند با تکنولوژی mPOS از بین نرفت، کماکان روزانه هزینه زیادی صرف چاپ رسید کاغذی میشد و آلودگی ناشی از تماس روزانه کارت‌ هم از یک سو باعث شد تا اپلیکیشن‌های پرداخت سریع و بی‌سیم مطرح شوند.

برای اولین بار در جهان، پرداخت بی‌سیم بدون تماس مبتنی بر وای فای (wifi) روی کار آمد. یک جایگزین راحت و سریع برای دستگاه کارت‌خوان که هم به نفع مشتری است چون زمان پرداخت بسیار کم شده و در عرض چند ثانیه انجام میشود و هم مطلوب صاحب فروشگاه است چرا که پرداخت در امنیت کامل صورت گرفته و در لحظه امکان برداشت با سقف بالا نیز دارد.

امروزه با هایپراپلیکیشن (Hyper Aplication) واید، صاحبان کسب و کار فرآیند فروش خود را تنها با همان موبایلی که دارند بدون هیچ محدودیتی پیش می‌برند.

این مقاله توسط تیم تولید محتوای واید و در راستای مسئولیت اجتماعی این مجموعه گردآوری شده و هدف آن ایجاد آگاهی بیشتر در مورد شیوه‌های نوین پرداخت است. برای اطلاعات بیشتر از طریق راه‌های زیر با ما در ارتباط باشید:

۰۲۱ ۲۲۴۶۹۳۶۷

CRM@wide-app.ir

تیم محتوای واید قصد دارد در این مقاله به روند تغییر روش‌های پرداخت در این سال‌ها بپردازد و از جدیدترین اتفاقاتی که در آینده این حوزه در حال وقوع است پرده بردارد.

سال ۲۰۱۶ واقعا نقطه عطفی در روند پرداخت های آنلاین و هم چنین کسب و کارهایی که خدمات مالی نوین ارائه می دهند بوده است. کیف پول های پرداخت آنلاین به یک باره و به صورت سیل آسا وارد بازار شدند. Apple pay (اپل پی) تنها کیف پول پرداخت بزرگ در سال ۲۰۱۴ بود. اما در حال حاضر، اندورید پی (Android Pay)، سامسونگ پی(Samsung Pay) ، والمارت پی (Walmart Pay) و بسیاری دیگر وارد بازار رقابت شده اند.

در همین زمان و به صورت موازی، سیستم تجاری موبایل های هوشمند متحول شده است. شرکت های تولید کننده موبایل های هوشمند اقدام به طراحی محصولاتی با صفحه نمایش بزرگ تر کرده اند. شرکت های پرداخت هم دکمه هایی که با یک کلیک کل پرداخت را انجام می دهد، طراحی کرده اند.

روش های پرداخت با استفاده از موبایل

در حال حاضر 18 درصد مردم آمریکا بیشتر پرداخت های روزانه ی خود را به وسیله موبایل انجام میدهند! البته چندان هم جای تعجب ندارد. تلفن های همراه هوشمند در حال تصرف هرچه بیشتر زندگی ما هستند و توقع بازار از استفاده از این موبایل ها برای پرداخت بسیار بیش از 18 درصد افراد بوده و هست. مجموع مبادلات مالی با استفاده از موبایل در سال 2014 در حدود 9 ملیارد دلار بوده است در حالی که این رقم با 210 درصد افزایش در سال 2015 به 27 ملیارد دلار رسیده است! اما زمانی که از روش های پرداخت با موبایل صحبت میکنیم، دقیقا منظورمان چه روش هایی در دنیای امروز است؟ در زیر برخی از آن ها را مثال میزنیم:

گوگل والت (Google Wallet):

• گوگل والت یکی از انقلاب هایی است که کمپانی گوگل راه انداخت. گوگل والت در حقیقت اکانت ایمیل شما را به اکانت گوگل والت و حساب های بانکی شما متصل میکند، و شما در هر زمانی که اراده کنید میتوانید تنها با داشتن یک ایمیل از هر فرد یا شرکتی، برای وی پول بفرستید. دقت کنید که استفاده از گوگل والت شما را از داشتن ارقام طولانی حساب ها و کارت های افراد بی نیاز میکند. شما فقط به ایمیل آن ها نیاز دارید!

ان اف سی (NFC):

ان اف سی روشی است برای انتقال دیتا ها و فایل ها به این صورت که دو وسیله ی دارای ان اف سی که معمولا موبایل هستند را به هم نزدیک میکنید. در حال حاضر کمپانی های سامسونگ و اپل، امکان پرداخت به این وسیله را فراهم کرده اند. به این معنی که شما موبایل خود را به حساب بانکی خود متصل میکنید، و پس از آن برای خرید میتواند موبایل خود را به دستگاه های POS پشتیبانی کننده از ان اف سی نزدیک کرده و به همین سادگی مبلغ را پرداخت کنید.

• Dwolla:

• خدمات این کمپانی به شما حتی امکانی بیشتر از گوگل والت میدهد! برای ارسال پول از طریق این روش شما تنها به داشتن شماره موبایل فرد نیاز دارید و بس! در صورتی که شما از اپلیکیشن این کمپانی استفاده کنید و فرد مقابل شما هم داشته باشد، این انتقال پول کمتر از 30 ثانیه بو طول خواهد انجامید!

این ها تنها برخی از روش های پرداخت مدرن است. ده ها و صد ها روش دیگر از طریق بزرگترین کمپانی های دنیا ساخته شده و در حال گسترش است. به وجود آمدن تکنولوژی های تکمیل کننده موبایل های هوشمند، از جمله ساعت های متصل به موبایل، سرعت پیشرفت این روش های پرداخت را میتواند افزایش بیشتری هم بدهد. برای مثال تا کمتر از دو سال دیگر میتوانید با نزدیک کردن ساعت مچی خود به دستگاه POS مبلغ مورد نظر خود را پرداخت نمایید.

استفاده از تراشه های هوشمند

تراشه های هوشمند بیش از 10 سال است که وارد زندگی روزمره ی ما شده اند. در روش های پرداخت کنونی بیشترین جایی که تراشه های هوشمند را میتوانید مشاهده کنید، قطعه فلزی بر روی کارت بانکیتان است. اما پیش بینی ها حاکی از این است که تراشه های بسیار کوچکتر را در آینده میتوانید در دست خود جاسازی نمایید! شاید کمی تخیلی به نظر برسد اما واقعیت این است که این روش پرداخت در آینده ای نه چندان دور به واقعیت مبدل میشود. در آینده شما میتوانید تراشه ای کوچک را زیر پوست انگشت خود گذاشته و بدون مشکل هر زمانی که قصد پرداخت وجه یا دریافت وجه از دستگاه های خودپرداز را داشته باشید، انگشت خود را به جای کارت بانکی به دستگاه بزنید.

تأثیرات هوش مصنوعی بر امور مالی

چت جی. پی. تی” ﴿Chat Generative Pre-trained Transformer یا ChatGPT﴾ یک “چت روبات” هوش مصنوعی (AI) است که می‌تواند زبان طبیعی را بفهمد و بر اساس برنامه و تعاملات قبلی خود، پاسخ تولید کند. استفاده از “چت جی. پی. تی” بسته به هدف و عملکرد آن می‌تواند متفاوت باشد.

این هوش مصنوعی قابلیت پاسخگویی عمیق به سؤالات را دارد و درواقع یک روبات چت هوشمند است که در OpenAI توسعه داده شده و قادر به یادگیری است، چت جی پی تی حتی اشتباهات خود را می‌پذیرد و اصلاح می‌کند.

شرکت OpenAI یکی از پیشروهای صنعت هوش مصنوعی به حساب می‌آید که فناوری GPT-۳ و GPT-۳,۵ و  چت بات ChatGPT را ارائه کرده است. حال این شرکت از آخرین نسل هوش مصنوعی خود یعنی  GPT-۴ رونمایی کرده که انسان را بیش از پیش تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این فناوری جدید توانایی درک متن و عکس را به صورت همزمان دارد و حتی می‌تواند نوشته‌ها را به ویدیو تبدیل کند.

مدل هوش مصنوعی ChatGPT که یک مدل دارای ادراک زبان طبیعی است، این روزها در دنیای فناوری سر و صدای زیادی به پا کرده و به شهرت رسیده است. شرکت OpenAI چند ماه پیش در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ از این محصول خود رونمایی کرد. OpenAI پیش از این، محصولات هوش مصنوعی دیگری با نام‌های DALL.E ۲ و Whisper AI هم به بازار ارائه کرده است. سرویس عمومی ChatGPT فعلا به صورت رایگان در دسترس است و این شرکت در نظر دارد که در آینده سرویس پولی خود را نیز به کسب‌وکارها معرفی کند. تعدا کاربران این مدل در مدت کوتاهی به میلیون‌ها نفر رسید و جنجال زیادی در میان کاربران رسانه‌ها به پا کرد.

جولان ChatGPT در دنیای هوش مصنوعی

یکی از راه‌های اصلی که ChatGPT بر امور مالی تأثیر گذاشته است، توانایی آن در پردازش سؤالات پیچیده مالی و ارائه پاسخ‌های دقیق و قابل اعتماد است. این موضوع آن را به منبعی ارزشمند برای مشاوران مالی تبدیل کرده است که با استفاده از آن می توانند به طیف گسترده ای از سوالات مشتریان به شکل موثر و سریع‌تری استفاده کنند.

علاوه بر ارائه پشتیبانی از مشاوران مالی، ChatGPT همچنین برای توسعه نسل جدیدی از چت-بات های مالی استفاده شده است. این چت‌-بات‌ها می‌توانند به مشتریان در انجام کارهایی مانند بررسی موجودی حساب، پرداخت‌ها و … همه از طریق مکالمات ساده و بصری، کمک کنند.

اما تأثیر ChatGPT بر امور مالی فراتر از خدمات و پشتیبانی مشتری است. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌های مالی و اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر برای سرمایه گذاری استفاده شده است. شرکت‌ها با آزمایشChatGPT بر روی حجم عظیمی از داده‌های مالی، توانسته‌اند از قابلیت‌های یادگیری ماشینی آن برای شناسایی روندها و الگوهایی استفاده کنند که ممکن است برای تحلیل‌گران انسانی قابل مشاهده نبوده است.

به طور کلی، ChatGPT ثابت کرده است که یک ابزار قدرتمند برای صنعت مالی است که به ساده‌سازی فرآیندها، بهبود خدمات مشتری و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر کمک می‌کند. همانطور که فناوری به تکامل و بهبود ادامه می‌دهد، تاثیر این هوش مصنوعی بر امور مالی هم در ادامه جالب خواهدبود.

https://channelcapital.io/what-is-chat-gpt-what-will-be-it-impact-on-finance/

سیستم‌های پرداخت الکترونیکی در دنیای امروز به ستون فقرات سازوکارهای مالی و اقتصادی تبدیل شده‌اند به گونه‌ای که تصور ادامه حیات اقتصادی و تبادلات مالی بدون استفاده از سیستم‌های پرداخت الکترونیکی ناممکن است.به فراخور همین گستردگی و کارکرد سیستم‌های پرداخت الکترونیکی، سیاستگذاران پولی و متولیان ارائه خدمات پرداخت الکترونیکی حساسیت ویژه‌ای به مقررات‌گذاری در مورد خدمات ارائه شده توسط این سیستم‌ها و استفاده از آنها نشان می‌دهند.

پرداخت‌های کارتی، معمولاً برای انجام پرداخت‌های بدون نیاز به مراجعه به بانک، از طریق تجهیزات الکترونیکی مستقر در مراکز فروش کالا و ارائه خدمت به کار می‌رود. سامانه‌های پرداخت کارتی معمولاً به صورت 24*7 فعالیت می‌کنند و به زمان کاری بانک ها وابسته نیستند. پرداخت‌های کارتی با توجه به نوع ارائه خدمت و ابزار مورد استفاده، برای کاربری اشخاص حقیقی در نظر گرفته شده اند.

شاخص های مختلف در نظام کارمزد

گرچه اجزای مختلف شبکه پرداخت خرد کارتی (بانک‌های پذیرنده و صادرکننده، فروشگاه، خریدار، PSP) در همه کشورها وجود دارند، اما نحوه پیاده‌سازی شبکه پرداخت و تعامل بین اجزای آن، در همه کشورها از یک الگوی مشابه پیروی نمی‌کند حتی ممکن است تعریف و نقشی که برای هریک از از این اجزا تعریف شده، در همه کشورها کاملاً یکسان نباشد، یا ممکن است برخی از نقش‌ها واگذار شود برای مثال در برخی از کشورها PSP به مفهومی که در ایران وجود دارد شکل نیافته است به هر حال هر کشور بر حسب شرایط و نیازهای خود، مدل خاصی را پیاده‌سازی کرده است.

اگر قرار بر درک مقایسه‌ای موضوع باشد ذکر این نکته ضروری است که عمده اختلاف بین شبکه پرداخت ایران و سایر کشورها، در مدل کارمزدی و وجود شبکه‌های بین‌المللی Network Association مانند مسترکارت و ویزا در آن کشورها است. به طور خلاصه در ایران، کارمزد را بانک پذیرنده (برای تراکنش‌های خرید) و بانک صادرکننده (برای تراکنش‌های پرداخت قبوض و خرید شارژ) به شرکت PSP یا Payment Processor پرداخت می‌کنند. اما در سایر کشورها، سهم عمدۀ کارمزد را فروشگاه پرداخت می‌کند و مبلغ کارمزد، با مدل‌های مختلف، بین بازیگران شبکه پرداخت توزیع می‌شود.

کارمزد تراکنش با ارز محلی در خارج از ایران

وقتی مشتری مبلغی را با استفاده از کارت اعتباری پرداخت می کند، کارمزد تراکنش از صاحب کسب و کار دریافت می‌شود. این فرآیند تا حدودی پیچیده است و در فرآیندهای تجاری چندین طرف از هر تراکنش پول کسب می کنند. به عبارت ساده‌تر، صاحب کسب و کار باید دو مجموعه هزینه بپردازد.

اولاً یک کارمزد تراکنش (interchange fee) وجود دارد. این هزینه ای است که صادرکننده کارت اعتباری برای هر تراکنش دریافت می کند. این کارمزد تراکنش درصد کمی از تراکنش را به اضافه هزینه اضافی برای هر تراکنش شامل می‌شود.

اینکه دقیقاً چه مقدار کامزد محاسبه شود به عوامل مختلف بستگی دارد: از جمله نوع کارت اعتباری مورد استفاده، اینکه چه کسی کارت را صادر کرده است، چه چیزی خریداری می‌شود و میزان تراکنش چقدر است. 

ثانیاً، یک هزینه اضافی وجود دارد که از طرف ارائه دهنده خدمات صاحب کسب و کار دریافت می شود. در برخی موارد، این بانک طرف حساب کسب و کار است، یعنی بانکی که حساب را ارائه می‌کند و اجازه می‌دهد کارت‌های اعتباری توسط کسب‌وکار پذیرفته شود، یا ممکن است یک سازمان فروش مجاز و مستقل از بانک (PSPها و شرکت‌های پرداخت‌یاری) باشد. کارمزد اضافی که در اینجا دریافت می شود نیز درصدی از تراکنش است و همچنین می تواند شامل مبلغ ثابتی برای هر تراکنش باشد.

https://www.sumup.com/en-gb/invoices/dictionary/transaction-fee/

انواع کارمزدها

بر اساس بررسی‌های انجام شده با وجود تفاوت‌هایی که میان پرداخت‌های خرد و کلان از نظر مدل تسویه و کارمزد وجود دارد، در صنعت پرداخت دنیا انجام هیچ کاری رایگان نیست و هزینه یک تراکنش در تمام مراحل محاسبه و کسر می‌شود. کارمزدهایی که در یک تراکنش کارتی عمدتا تعریف می‌شود در چند محور قابل دسته‌بندی است:

• کارمزد بانک صادرکننده کارت: مبلغی که به بانک صادر کننده کارت پرداخت می‌شود. به عبارتی وقتی صاحب کارت از فروشنده‌ای خرید می‌کند بانک صادرکننده کارت، هنگام انتقال پول، کارمزد مشخصی را کسر کرده و مابقی مبلغ را به بانک پذیرنده که در واقع بانک فروشنده است پرداخت می‌کند. این کارمزد معمولا توسط ایجاد کنندگان شبکه پرداخت در هر کشور تعیین می‌شود. این کارمزد در آمریکا برابر با ۲ درصد مبلغ تراکنش است اما در اروپا برای کارتهای اعتباری برابر ۰/۳ درصد و برای کارت‌های نقدی برابر با ۰/۲ درصد مبلغ تراکنش است. البته محاسبه این کارمزد ساختار پیچیده‌ای دارد و عموما به پارامترهایی مانند ایجادکننده شبکه پرداخت، منطقه‌ای که خرید در آن صورت گرفته، تایپ کارت، سایز (بزرگی فروشنده) و نوع فروشنده، نوع تراکنش صورت گرفته (مانند خرید تلفنی، آنلاین یا با POS) بستگی دارد اما به طور متوسط برابر با یک مقدار ثابت به علاوه درصدی از مبلغ تراکنش صورت گرفته است.
• کارمزد دریافت شده از فروشنده: علاوه بر کارمزد قبلی، کارمزد دیگری نیز تعیین شده که از مبلغی که باید به فروشنده داده شود کسر می‌شود و به موارد متعددی همچون تعداد تراکنش‌های فروشنده، گردش مالی فروشنده و تراکنش‌های ماهانه و… بستگی دارد.
• کارمزد استفاده از ترمینال: چنانچه فروشنده ترمینال پرداخت خاصی اجاره کرده باشد مبلغ اجاره استفاده از آن‌ را باید بپردازد. اکثراً این مبلغ در قالب دسترسی به سرویس به صورت ثابت (آبونمان) به علاوه درصدی از مبلغ تراکنش‌های فروشنده تعیین می‌شود.

کارمزد پرداختی به ایجادکننده زیرساخت: این کارمزد به ازای هر تراکنش توسط ایجاد کنندگان شبکه‌های پرداخت در قبال هزینه‌های شبکه ایجاد شده، از فروشنده کسر می‌شود.

مقایسه کارمزد در کشورها

بررسی مدل کارمزدی 25 کشور جهان از حوزه‌های جغرافیایی و سطوح اقتصاد مختلف نشان‌می‌دهد از میان این 25 کشور در هیچ کشوری کارمزد استفاده از خدمات پرداخت الکترونیکی صفر نیست.

تنها در دو کشور کارمزد ثابت و بسیار ناچیزی در ازای استفاده از خدمات پرداخت الکترونیکی تعیین شده است و در 9 کشور دیگر کارمزد، درصدی از مبلغ تراکنش است. در 13 کشور دیگر کارمزد به صورت کامل از فروشنده و به مقدار ثابت غیروابسته به مبلغ تراکنش دریافت می‌شود.

بلژیک، برزیل، کانادا، چین، فرانسه، آلمان، اندونزی، ایتالیا، ژاپن، کره جنوبی، مکزیک، هلند و عربستان از جمله کشورهایی هستند که کارمزد کامل یعنی غیر وابسته به مبلغ تراکنش  و ثابت دریافت می‌کنند.

در روسیه و آژانتین برای دسته‌ای از تراکنش‌ها، کارمزد درصدی و برای دسته‌ای دیگر کارمزد ثابت و کامل تعیین شده است.

کارمزد بانکی در ایران

قوانین کارمزد بانکی و نحوه تخصیص و تسهیم آن در ایران با آنچه در نظام بانکی روز دنیا اتفاق می‌افند تفاوت عمده و فاحشی دارد. فارغ از عوامل تاثیرگذار در این مورد و عناصری که بر عدم اصلاح شرایط کنونی اصرار می‌ورزند، شاید بتوان علل تأخیر به‌وجودآمده در اصلاح نظام کارمزد را در موارد ذیل دسته‌بندی کرد:

• باورهای اقتصادی نادرست، اما رایج در مورد درآمد بانک‌ها

باورهای نادرست در این بخش همواره یکی از عمده‌ترین علل مقاومت در برابر اصلاحات کاربردی بوده و هست؛ تجربه نشان داده اگر متولیان اصلاحات و تغییرات نتوانند ذهنیت عمومی را در حوزه کلان‌روندهای اقتصادی تصحیح و تدقیق کنند، مقاومت و مخالفت با اقدامات اصلاحی به قدری زیاد خواهد بود که هزینه‌های اصلاح را از ادامه وضع موجود فراتر می‌برد. در کشور ما نیز باوری نادرست خصوصاً در میان بدنه جامعه و صاحبان کسب‌وکارهای سنتی وجود دارد که بانک‌ها از هر پولی که در آنها رسوب کند، منافع فراوان و کلانی به دست می‌آورند! نادیده انگاشتن پیامدهای رواج این باور نادرست و عدم اهتمام نسبت به تصحیح آن تابه‌حال هزینه‌های زیادی برای انجام اصلاحات تراشیده که یکی از این موارد، عقیم‌ماندن اصلاح نظام کارمزد بوده است. تصمیم چند سال قبل بانک مرکزی هم مبنی بر دریافت کارمزد تراکنش‌های خرید از بانک پذیرنده بر این باور غیردقیق مهر تأیید زده است.

• اصرار بر الگوبرداری غیرمنعطف از مدل‌های کارمزدی سایر کشورها

نظام بانکی ایران با چهارچوب بانکداری کلاسیک در تمام دنیا تفاوت‌هایی دارد. این تفاوت‌ها از جنس و در حدی است که نمی‌توان و نباید انتظار داشت چهارچوب فعالیت‌های وابسته و مرتبط با نظام بانکی در ایران، مشابه فعالیت‌های همسان در سایر کشورها باشد. شبکه پرداخت و نظام کارمزدی این شبکه نیز مستثنی نیست؛ بنابراین الگوبرداری عین‌به‌عین از مدل کارمزدی شبکه پرداخت متداول دنیا در ایران کاربرد و وجاهت نداشته و ندارد. زیرا سایر متغیرها و ساختارهای مرتبط در ایران نیز مانند آن نمونه‌های خارجی در موارد بانکی نیست. با این حال مرور رویکردهای مطرح‌شده طی سال‌های اخیر درباره نظام کارمزد نشان می‌دهد عمدتاً نهادهای تصمیم‌گیر یا حتی کارشناسان این حوزه بدون درنظرگرفتن اقتضائات و نظام بانکی و پرداخت در ایران، مدل‌های الگوبرداری‌شده از نظام‌های بانکی و پرداختی دیگر کشورها را توصیه می‌کردند. خوشبختانه این نکته مهم در مدل جدیدی که از سوی بانک مرکزی ابلاغ شده تا حدود زیادی مورد توجه قرار گرفته و امید می‌رود از این ناحیه اشکالی به ابلاغیه جدید وارد نشود.

• عدم تبیین مضرات و هزینه‌های نظام معیوب کارمزدی

واقعیت این است که کم‌تر به‌‌صورت مدون و هدفمند برای افکار عمومی توضیح داده شده که مدل معیوب کارمزدی به اشکال گوناگون مضرات فراوان خود را در واقع به پذیرندگان و کاربران تحمیل می‌کند؛ البته به‌ صورت غیرمستقیم و ناعادلانه؛ نگاهی به صورت‌های مالی بانک‌ها نشان می‌دهد هزینه‌های کارمزدی در ردیف هزینه‌های جاری ثبت‌ شده و منطقاً این ردیف هزینه‌ای در افزایش قیمت تجهیز منابع در بانک‌ها اثر دارد و خود را در قالب بالا رفتن نرخ سود تسهیلات پرداختی، کاهش سود سهام‌داران بانک‌ها و… نمایان می‌کند؛ بنابراین تمام اقشار جامعه به‌نوعی هزینه‌های کارمزدی را به‌صورت غیرمستقیم پرداخت می‌کنند و استفاده از خدمات شبکه پرداخت تنها در ظاهر رایگان است.

با در نظر گرفتن این موارد روشن است که هرگونه اقدامی برای اصلاح نظام کارمزد مستلزم پرداختن به زمینه‌های مقاومت در برابر این اقدام و رفع آنهاست.

بانک مرکزی با توجه به این موارد و بسیاری مؤلفه‌های دیگر تلاش کرده با همراهی سایر بازیگران حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیکی به مدلی مناسب با اقتضائات نظام بانکی در ایران برسد که شرایط معیشتی و اقتصادی تمام صنوف و مهم‌تر از هر چیز مردم را در نظر داشته باشد.

در بررسی‌ها و مطالعات انجام‌شده که امیدوارم زمینه لازم برای انتشار آنها به‌عنوان اسناد پشتیبان طرح اصلاح نظام کارمزد فراهم شود، موارد ذیل به‌شدت مورد توجه بوده است:

• شبکه پرداخت الکترونیکی در ایران به دلایل مختلفی از سطح یک خدمت اختیاری که خریداران و فروشندگان در استفاده از آن مختار هستند، فراتر رفته و تقریباً به تنها ابزار تبادلات پولی در بدنه جامعه تبدیل شده است؛ بنابراین نباید و نمی‌توان نظام کارمزدی را به گونه‌ای طراحی کرد که پرداخت‌کننده کارمزد در استفاده از ابزار پرداخت اختیار داشته و حال که صاحب‌اختیار بوده، پس باید تمام هزینه‌های برخورداری از این سرویس را تمام و کمال پرداخت کند.
• ایجاد یا تسهیل ابزارها و روش‌های جایگزین یا شبیه ابزارهای پرداخت الکترونیکی آنلاین در کنار اصلاح نظام کارمزدی باید مورد توجه و اهتمام قرار بگیرد. تأکید بر فراهم‌آوردن زمینه‌های لازم برای راه‌اندازی کیف‌پول‌های آفلاین یکی از این الزامات بود که خوشبختانه در سال‌های قبل بخش مقرراتی آن انجام‌ گرفته و در آینده نیز مشوق‌های لازم در راستای تسهیل و تسریع گسترش این ابزار به‌عنوان یکی از روش‌های جایگزین پرداخت آنلاین فراهم خواهد شد.
• هماهنگی‌های لازم با سایر نهادها و دستگاه‌های حاکمیتی برای جلوگیری از اجرای صحیح مدل کارمزدی جدید انجام خواهد شد تا شاهد انتقال هزینه‌های این اصلاحات به لایه‌هایی که در این مدل به‌شدت مصالح و منافع آنها مورد توجه بانک مرکزی بوده، نباشیم. به بیان دیگر انتقال سهم کارمزدی پذیرندگان به خریداران یکی از انحرافاتی است که باید در برابر آن از اقشار مختلف جامعه محافظت کرد.

آخرین خبر:

چند روز پیش بود که خبری در عرصه نظام بانکی کشور دست به دست شد که حاکی از این موضوع بود؛

 برای نخستین بار در شبکه پرداخت الکترونیکی، از این پس پذیرندگان(دارندگان دستگاه کارتخوان یا درگاه اینترنتی خرید) سهم قابل توجهی در پرداخت کامزد خرید خواهند داشت.

همچنین بر اساس این اطلاعات، در مرحله نخست اجرا سوپرمارکت ها و نانوایی ها همچنان از پرداخت کارمزد معاف بوده و طبق روال پیشین، پرداخت کارمزد این صنوف بر عهده بانک پذیرنده خواهد بود.

سرانجام صبح روز یکشنبه هفده اردیبهشت ماه سال جاری بانک مرکزی پس از مدت‎‌ها این مسئله را شفاف کرد.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، به موجب مفاد بند (4) ماده (14) قانون پولی و بانکی کشور و نیز مفاد بند (4) ماده (20) قانون عملیات بانكی بدون ربا (بهره) و همچنین مفاد بند (1) صورتجلسه یك‌هزار و دویست و چهارمین جلسه مورخ 23‏‏‏/04‏‏‏/1394 شورای پول و اعتبار، تعیین انواع و میزان حداقل و حداكثر كارمزد خدمات بانكی بر عهده بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا مراتب طی سنوات مختلف اقدام و به شبکه بانکی کشور ابلاغ شده است.

باتوجه به آخرین ضوابط ابلاغی در این خصوص و نیز تغییر سطح عمومی قیمت‌ها و همچنین بر مبنای پیشنهادهای واصله و بررسی‌های به‌عمل آمده، انواع و حداکثر میزان کارمزد خدمات بانکی ریالی و الکترونیکی مورد بازنگری و به‌روزرسانی قرار گرفت و موضوع به شرح جداول پیوست شماره یک و دو در پنجمین جلسه مورخ 05‏/02‏/1402 هیئت عامل بانک مرکزی مطرح و مصوب شد.

شایان ذکر است در راستای رعایت تکالیف قانونی مقرر، بازنگری و تعدیل نرخ‌های کارمزد خدمات بانکی پس از سه سال از آخرین بخشنامه ابلاغی و با ملحوظ نظر قرار دادن شرایط کلان اقتصادی و مقتضیات موجود کشور انجام شده است، به نحوی که نرخ‌های کارمزد خدمات بانکی مندرج در جداول پیوست این بخشنامه نسبت به بهای تمام شده ارایه خدمات مزبور پائین‌تر و در برخی ردیف‌های کارمزدی نیز در مقایسه با ضوابط ابلاغی قبلی فاقد هر‌گونه تغییر می‌باشد. همچنین با عنایت به موارد فوق تلاش شد فرآیند تعیین کارمزد جهت جبران و پوشش ارایه برخی دیگر از خدمات بانکی به‌صورت تدریجی انجام شود که جزئیات آن در زمان مقتضی توسط واحدهای ذی‌ربط به شبکه بانکی کشور ابلاغ خواهد شد.

براین اساس ضروری است ضمن ابلاغ ضوابط جدید به تمام واحدهای ذی‌ربط، اتخاذ تمهیدات لازم به‌ منظور رعایت کامل موارد زیر در دستور کار بانک‏/مؤسسه اعتباری غیربانکی قرار گیرد:

1- به منظور ایجاد فضای رقابتی بین بانک‌ها و مؤسسات اعتباری و ارائه خدمات مطلوب‌تر به آحاد جامعه، آن بانک‏/مؤسسه اعتباری می‌تواند برای تمامی مشتریان خود حداكثر تا 30 درصد، برای افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور، مستمری بگیران و مددجویان کمیته امداد امام خمینی‌(ره) حداکثر تا 100 درصد و برای شرکت‌های دانش‌بنیان حداکثر تا 40 درصد مبالغ مندرج در جداول ابلاغی تخفیف دهد و نرخ‌های پایین‌تری را اعمال کند.

2- در رابطه با ردیف خدماتی که عامل زمان در محاسبه کارمزد آن‌ها مؤثر می‌باشد، آن بانک‏/مؤسسه اعتباری موظف است در چارچوب مفاد بخشنامه شماره مب‏/111 مورخ 02‏/02‏/1385 اقدام نماید. لذا در محاسبه تعداد روزها باید تعداد روزهای واقعی ماه (حسب مورد 30،29 یا 31 روز) و تعداد روزهای واقعی سال (حسب مورد 365 یا 366 روز) ملاک محاسبات کارمزد قرار گیرد.

3- در صورت وجود هرگونه ابهام‏‏ و یا پیشنهاد، آن بانک‏/موسسه اعتباری مکلف است بدواً مراتب را حسب مورد به شورای هماهنگی بانک‌ها یا کانون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری خصوصی منعکس و در صورت عدم رفع ابهام و تشخیص ضرورت ارائه آن به بانک مرکزی، مراتب صرفاً توسط مراجع مذکور به این بانک انعکاس یابد.

4- متوّلی و مسئولیت پاسخ‌گویی به موضوعات، ابهامات و درخواست‌های واصله پیرامون کارمزد خدمات بانکی ریالی، الکترونیکی و ارزی در بانک مرکزی به ترتیب ادارات مستقر در حوزه‌های نظارت، فناوری‌های نوین و ارزی می‌باشد. لذا خواهشمند است مراتب با رعایت مفاد بند (3) در مکاتبات با این بانک ملحوظ‌ نظر قرار گیرد. این ضوابط از تاریخ ابلاغ لازم‌الاجراء بوده و تاکید می شود مطالبه و دریافت هرگونه وجه دیگری تحت عنوان كارمزد خدمات بانكی ریالی و الکترونیکی خارج از مفاد بخشنامه های ابلاغی بانک مرکزی مجاز نیست.

https://www.cbi.ir/showitem/27433.aspx

کلام پایانی:

تیم تولید محتوای واید امیدوار است در اسرع زمان قوانین جاری کشور در حوزه کارمزد بانکی و نحوه تخصیص آن به بازیگران عرضه پرداخت الکترونیکی به شکلی تصحیح شود که بیش از پیش به استاندارد جهانی نزدیک شده و روز به روز شاهد شتاب در بالندگی اقتصاد ایران باشیم.

استارت اپ (به انگلیسی: Start-up  یا Startup) را در فارسی به شرکت نوپا  ترجمه کرده‌اند و به‌صورت استارت آپ هم می‌نویسند. اولین چیزی که درباره استارت آپ باید بدانیم تا به چالش استارت اپ چیست وارد شویم، این است که تعریف دقیقی درباره‌ی این مفهوم وجود ندارد، اما با این وجود برای درک بهتر این کسب‌ و کار می‌توانیم بگوییم که فعالیتی اقتصادی با هدف برطرف کردن نیازهای مشتریان و رویکردی مقیاس‌پذیر و معمولا بر پایه فناوری‌های جدید است.

مهم‌ترین تفاوت استارت اپ با مدل کلاسیک کسب‌ و کار در عدم قطعیت بالایی است که ایده یا محصول جدید برای فتح بازار دارند. همچنین به این نکته باید توجه کرد که مدل استارتاپی کسب‌ و کار تنها مختص بیزینس‌های آنلاین نیست.

اصطلاح استارت اپ، این‌روزها محبوبیت زیادی پیدا کرده است و افراد علاقه‌مند بسیاری برای انجام این کار، وارد بازار کسب و کار‌های استارتاپی می‌شوند. یک چیز که همه‌ی ما‌ می‌توانیم درمورد آن توافق کنیم ویژگی اصلی یک استارت آپ است. آن ویژگی اصلی که ما برای استارت آپ ها می‌شناسیم، توانایی رشد است. این تمرکز استارت اپ‌ها بر رشد و بدون محدودیت جغرافیایی است که استارت آپ ها را از مشاغل کوچک و سنتی متمایز می‌کند.

بیزینس‌ها استارت اپ را با کسب و کارهای بزرگ اینترنتی می‌شناسند. اما در هیچ‌کدام از تعاریف پذیرفته‌شده از استارت اپ چیست هیچ تاکیدی وجود ندارد که فعالیت استارتاپی باید حتما در حوزه فناوری اطلاعات باشد.

منتها کسب‌ و کارهای اینترنتی این قابلیت را دارند که خیلی سریع و در حین استفاده کاربران از محصول، بازخورد تجربه کاربر را در بهبود و توسعه محصول به‌کار بگیرند. لذا کسب‌ و کارهای اینترنتی قابلیت بالایی در به‌کارگیری انواع استارت آپ برای توسعه دارند.

استارتاپ کسب و کار نوپایی است که در مراحل اولیه فعالیت خود قرار دارد. استارتاپ‌ها توسط یک یا چند کارآفرین تاسیس می شوند تا محصول یا خدماتی را که برای آن تقاضا وجود دارد، توسعه دهند. در اصل این شرکت‌ها برای حل یک مشکل یا برطرف سازی یک نیاز بوجود می‌آیند و هدفشان راحتی بیشتر کارهاست. بنابراین یکی از مهمترین سوالاتی که در ابتدای تاسیس هر استارتاپی باید از خودتان بپرسید این است که ایده شما  قرار است چه مشکلی را برطرف کند؟

استارتاپ‌ها معمولا در ابتدای کار پرهزینه و کم‌درآمد هستند، معمولا دارای ریسک بالا و ابهام زیادی هستند و امکان شکست در آن‌ها بسیار محتمل است، اما از طرفی می‌توانند محل بسیار منحصر به فردی برای کار‌کردن با مزایای عالی، تمرکز بر نوآوری و فرصت بسیار خوبی برای یادگیری باشند. معمولا خود موسسان استارتاپ‌ها، سرمایه اولیه را برای شروع کارشان فراهم می‌کنند، اما گاه نیز از بستر خانواده، دوستان، سرمایه گذاران خطر پذیر، تامین مالی جمعی و وام نیز کمک می‌گیرند.

استارتاپ‌ها معمولا روی یک محصول یا خدمات خاص، که هدف اولیه تاسیس شرکت هستند، تمرکز دارند. آن‌ها معمولا دارای مدل کسب و کار کاملا توسعه‌یافته نیستند و فاقد سرمایه کافی برای حرکت به مرحله تجاری‌سازی هستند. تحقیقات بازار برای تعیین میزان تقاضا برای محصولات یا خدمات استفاده می‌شوند، در حالی که یک بیزینس‌پلن جامع  چشم انداز، اهداف شرکت و همچنین استراتژی‌های مدیریت و بازاریابی را مشخص می کند.

ویژگی‌های اصلی انواع استارت آپ

برای این‌که بتوانیم یک کسب‌وکار را در دسته‌ی کسب و کارهای استارتاپی به شمار بیاوریم، مهم است که حضور چند ویژگی اصلی یک استارت اپ را در ماهیت اصلی آن بررسی کنیم. تازه‌کار بودن یک شرکت  الزاما به معنی استارت اپ بودن آن نیست. این‌ها در واقع ویژگی‌هایی هستند که همه استارت آپ ها، به صورت مشترک باهم دارند.

1. نوآوری

برای دست‌یابی به مزیت رقابتی پایدار که بتوان تضمین‌کننده‌ حضور این نوع تجارت در بازار باشد، نوآوری ویژگی مهمی است. این نوآوری ممکن است در محصولات و یا مدل کسب‌وکار مرتبط با شرکت وجود داشته باشد. نوآوری در موفقیت یک استارت اپ نقشی اساسی دارد، بنابراین همه‌‌ی کارآفرینان باید این جنبه‌ را به‌طور جدی درنظر بگیرند.

2. سن

شرکت استارتاپی یا شرکت نوپا، به شرکتی که هنوز در مراحل اولیه مدیریت برند، فروش و استخدام کارمندان است گفته ‌می‌شود. بیشتر اوقات این مفهوم به مشاغلی که کمتر از 3 سال در بازار بوده‌اند، اختصاص پیدا می‌کند. با این‌حال این تفسیر از یک شرکت نوپا درست نیست. شما می‌توانید در پرونده کاری شرکت، 7 سال سابقه داشته باشید و هنوز در دسته‌ی کسب‌وکارهای استارتاپی قرار بگیرید.

3. رشد

هدف یک تجارت نوپا رشد، گسترش و پیشرفت سریع است و گاهی اوقات این رشد با نسبت‌های شدیدی خود را نشان می‌دهد. به عبارت ساده‌تر در مقطعی از زمان رشدی که به‌طور معمول و مداوم برای یک شرکت استارتاپی درنظر داریم سریع‌تر و با شیب بیشتر پیش ‌می‌رود. این خط رشد در مورد کسب و کار استارتاپی یکی از نکاتی است که آن را برجسته کرده است.

4. خطر

همیشه چندین عدم‌قطعیت درمورد موفقیت کامل در یک تجارت وجود دارد. این به معنی آن است که در یک کسب‌وکار هیچ‌گاه نمی‌توان اقدام به عملی کرد که ریسک و یا میزان شکست به‌طور قطع برابر با صفر باشد. شرکت‌های استارتاپی نیز این قاعده مستثنا نیستند و یا حتی در معرض ریسک بیشتری قراردارند. به همین دلیل، این مشاغل با سرمایه‌گذاری به همراه ریسک بالا درنظر گرفته می‌شود.

5. انعطاف پذیری

یک استارت ‌آپ، بسیار پویا و آماده انطباق با هرمشکلی است که ممکن‌ است به وجود بیاید. باید توانایی تامین نیازهای لازم برای ساخت محصولات خود، به منظور ارائه به مشتریان را داشته باشد. همچنین برای تبدیل شدن به یک تجارت پایدار؛ در موارد و بخش‌های مختلف، توانایی برطرف کردن نیازها را در ویژگی‌های تجاری خود گنجانده باشد.

6. حل یک مشکل

شرکت‌های نوپا به هدف حل مشکل موجود در بازار پا به عرصه می‌گذارند و بیشتر فعالیت آن‌ها روی این هدف متمرکز است. بنابراین آن‌ها بر ایجاد تفاوت، نه تنها در بازار بلکه در زندگی افراد، از طریق ارائه محصول یا خدمات متمرکز می‌شوند.

7. مقایسه‌پذیری

معنی استارت اپ یعنی شرکتی که در جست‌وجوی مداوم یک مدل تجاری است که مقایسه‌پذیر و قابل تکرار باشد، یعنی ‌بتواند بدون نیاز به افزایش منابع انسانی یا مالی، رشد کند.

8. کار تیمی

این‌ دسته از مشاغل، معمولا از تعداد افراد کمی تشکیل شده است. با این وجود، کار تیمی و تعهد تمامی اعضای تیم به اهداف کسب‌وکار و تجارت نوپا، یکی از بخش‌های مهم و غیرقابل چشم‌پوشی است.

ملاحظات ویژه در راه اندازی استارتاپ

عوامل مختلفی وجود دارد که کارآفرینان باید پیش از راه اندازی استارتاپ و شروع فعالیت خود آن‌ها را در نظر بگیرند. در اینجا ما به چند مورد اشاره می‌کنیم:

محل استارتاپ 

موقعیت مکانی می‌تواند باعث شکوفایی یا شکست هر کسب و کاری شود و یکی از مهمترین ملاحظاتی است که اغلب هر فردی در هنگام راه‌اندازی بیزنس به آن توجه می‌کند. استارتاپ‌ها باید تصمیم بگیرند که می‌خواهند کسب و کارشان آنلاین باشد، یا در یک آفیس یا هوم آفیس یا یک فروشگاه مستقر باشد. موقعیت مکانی استارتاپ بستگی مستقیم با محصول یا خدماتی دارد که قرار است، ارائه شود. به عنوان مثال، در استارتاپی که در حوزه سخت افزار واقعیت مجازی فعالیت می‌کند، ممکن است که نیاز به فروشگاهی فیزیکی داشته باشد تا مشتریان با نمایش مستقیم، ویژگی‌های پیچیده را بهتر ببینند و درک کنند.

ساختار قانونی استارتاپ 

بسته به نوع فعالیت مدنظر هر استارتاپی باید ساختار قانونی مناسب را برای آن انتخاب کرد: سهامی خاص، مسئولیت محدود و …

منابع مالی استارتاپ

استارتاپ‌ها معمولا با مراجعه به خانواده و دوستان یا استفاده از سرمایه گذاران خطر پذیر، سرمایه مورد نظرشان را فراهم می‌کنند. 

کاردفاندینگ نیز از روش‌های بسیار مناسب برای دسترسی به پول نقد برای حرکت رو به جلو در فرآیند کسب و کارها است. کارآفرین می تواند یک صفحه کاردفاندینگ آنلاین راه‌اندازی کند و امکان اهدای پول را برای افرادی که به پیشرفت استارتاپ باور دارند، فراهم سازند.

همچنین استارتاپ‌ها می‌توانند از وام برای شروع فعالیت خود استفاده کنند. البته این گزینه ریسک زیادی دارد، خصوصا اگر استارتاپ شکست بخورد. برای قانع کردن بانک‌ها برای پرداخت وام، معمولا نیاز به بیزنس‌پلنی دقیق وجود دارد.

تفاوت استارتاپ با کسب و کارهای دیگر

کسب و کارهای استارتاپی معمولا قابلیت کپی‌شدن کمتری دارند و در نتیجه اغلب کم‌رقیب و گاه بی‌رقیب هستند. از آنجایی که قرار است هر استارتاپی، به کمک ایده شکل دهنده‌اش، نیاز طیف گسترده ای از افراد را حل کند، تمرکز اصلی‌اش معمولا روی درست و بیشتر دیده شدن است.

به خاطر داشته باشید که قبل از راه اندازی هر استارتاپی، با دقت به محیط پیرامون‌تان توجه کنید و از مشکلاتی که خودتان یا افراد جامعه با آن‌ها روبرو هستند ساده نگذرید. چرا که هر مشکلی راه حلی دارد و شما با یافتن راه حل مناسب، می‌توانید استارتاپی موفق راه اندازی کنید.

کلام آخر

در این مقاله آموختیم که استارت آپ یک رویداد و همایش کارآفرینی نیست و تنها در تعریف یک وب‌سایت ساده و اپلیکیشن موبایل نمی‌توان استارت آپ را یافت. از طرفی یک شرکت کوچک که تازه تاسیس است و الزاما در بستر اینترنت تعریف شده به عنوان استارت آپ شناخته نمی‌شود. استارت آپ فعالیتی اقتصادی با هدف برطرف کردن نیازهای مشتریان و رویکردی مقیاس‌پذیر و پایه فناوری‌های جدید است.